ENERGETYKA ODNAWIALNA I EFEKTYWNOŚĆ ENERGETYCZNA NA TERENACH PORTOWYCH – PRZEGLĄD STUDIÓW PRZYPADKU EUROPEJSKICH PORTÓW

Porty morskie stanowią istotną siłę napędową lokalnej gospodarki lecz są także źródłem emisji zanieczyszczeń gazowych i hałasu generowanego przez statki, pojazdy i urządzenia portowe. Jednocześnie posiadają potencjał dla działań związanych z redukcją emisji zanieczyszczeń oraz dzięki swojej lokalizacji oraz ekspozycji możliwość wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Badania portów prowadzone przez European Sea Ports Organization, wskazują na rosnącą świadomość portów w obszarach związanych z zanieczyszczeniem powietrza, zużyciem energii oraz hałasem. Programując i wdrażając działania w zakresie energetyki zrównoważonej, porty wspierają macierzyste miasta w działaniach poprawiających jakość życia w mieście oraz działaniach realizowanych przez lokalne społeczności, mające na celu adaptację oraz przeciwdziałanie zmianom klimatu. Lokalne strategie i programy ochrony klimatu stanowią ramy dla inicjatyw dotyczących bezpośrednio aspektów energetycznych. Skuteczność przedsięwzięć realizowanych przez porty w wymienionym zakresie jest zależna od takich uwarunkowań jak struktura własności oraz model zarządzania portem, które to determinują możliwości zarządów portów, w obszarze inicjowania i realizacji przedsięwzięć z zakresu energetyki zrównoważonej. Artykuł analizuje przykłady trzech europejskich portów – Hamburga, Eemshaven i Genui oraz ocenia skuteczność działań realizowanych na ich obszarach przez pryzmat modeli zarządzania portem. Analiza efektywności działań realizowanych przez porty oraz miasta lub regiony, podkreśla konieczność szerokiej współpracy interesariuszy, którymi oprócz portów i lokalnych/regionalnych samorządów są instytucje państwowe oraz rządy centralne. Doświadczenia analizowanych portów wskazują na większą skuteczność działań podejmowanych przez porty, które stanowią własność samorządów realizujących lokalne strategie adaptacji i przeciwdziałania zmianom klimatu oraz w warunkach szerokiej współpracy interesariuszy.

Sea ports constitute a significant driving force for the economies of maritime cities, however they also significantly contribute to local emissions of greenhouse gases and noise generated by vessels, vehicles and devices operated in port services. Nevertheless, the ports are also characterized by significant potential for the actions aiming at emissions’ reduction as well as the capacity for renewable energy, thanks to their location and exposure. Research conducted by the European Sea Ports Organization indicate increasing awareness of the port authorities, regarding prevention of air pollution reducing energy demand and noise emissions. Recent years, local strategies for climate provide frameworks for development of activities addressing rational use energy, energy efficiency and renewable energy. Important factors determining efficiency of the projects and initiatives undertaken by ports, are constituted by ownership structure and port management model. The article reviews three case studies of European sea ports in Hamburg, Eemshave and Genoa, and evaluates the efficiency of the strategies and related activities in the light of the management models. Results of analysis reveal the importance of developing efficient stakeholders’ cooperation models, which also involve national institutions and central governments. Ownership structure dominated by municipalities or regional authorities constitutes factor influencing efficiency of the actions for climate and sustainable energy due to lesser political dependence and higher autonomy in implementing projects contributing directly to the improvement of life quality in the maritime cities.