Rola dziadków w doświadczeniu kryzysu penitencjarnego rodziny: badania biograficzne

W podjętym artykule skoncentrowano się na roli i znaczeniu dziadków w sytuacji kryzysu penitencjarnego rodziny. W świetle badań biograficznych realizowanych z dwiema grupami badawczymi – (1) osobami dorosłymi, które w dzieciństwie doświadczyły uwięzienia rodzica, i (2) rodzicami osób osadzonych w zakładach karnych – przeanalizowano działania oraz kluczowe strategie podejmowane przez dziadków zaangażowanych we wsparcie swoich wnucząt. Do realizacji badania wykorzystano potencjał socjologii biografistycznej Fritza Schützego, bazując na rekonstrukcji historii życia badanych osób. Na podstawie pozyskanego materiału narracyjnego opisano specyfikę dwóch kluczowych kontekstów, jakimi były: (1) doświadczenie(negatywne) parentyfikacji w sytuacji pełnego przejęcia opieki nad wnuczętami oraz (2) aspekty (pozytywne i negatywne) okazjonalnego uczestnictwa dziadków w życiu rodzin. Uzyskane rezultaty pozwalają poszerzyć wiedzę na temat doświadczeń (potrzeb i trudności) rodzin więźniów, uwzględniając zwłaszcza specyfikę relacji międzypokoleniowych.

This paper focuses on the role and importance of grandparents in the situation of the family's penitentiary crisis. In the light of biographical research carried out with two research groups: (1) adults who experienced a parent's incarceration in childhood and (2) parents of prisoners – the activities and key strategies of grandparents involved in supporting their grandchildren were analysed. The potential of Fritz Schütze's biographical sociology was used to carry out the study, based on the reconstruction of the life history of the respondents. On the basis of the narrative interviews, I described the specificity of two key contexts: (1) the (negative) experience of parentification in the situation of complete takeover of the care of grandchildren, and (2) (positive and negative) aspects of grandparents' occasional participation in family life. The obtained results allow to improve the knowledge about the experiences (needs and difficulties) of prisoners' families, especially focusing on intergenerational relations.