Bogdana Nawroczyńskiego koncepcja pedagogiki jako humanistyczno-społecznej nauki stosowanej

The article is a contemporary reading of Bogdan Nawroczyński’s pedagogy as a humanistic-social applied science. This was done through the analysis of his scientifi c legacy within the philosophical-ideological assumptions, and then through the interpretation and identification of its areas, where it is understood as one of humanities and as a social and applied (practical) science. Understanding the conditions of its development by Nawroczyński, as well as not losing the cultural, national and identity reasons of the pedagogical processes, justifies that in the sense of its meaning and essence lies not only the humanistic and social dimension, but also the applicability of developed regularities. Arguments indicated in these issues by Nawroczyński are timeless and, unfortunately, they have not been used in the Polish „change ‚89”. Their core consists in the assertions that: except of issues common to other nations, in the life of our nation may arise problems proper only for it, to which foreign concepts will not bring the answers; the development of the nation and culture requires in each turning point of their history a broad diagnosis of the contemporary times: the diagnosis of needs and development trends. Th ey are the basis for verification of the chosen directions of educational activity and development of the discipline that engages it.

Artykuł jest współczesnym odczytaniem pedagogiki Bogdana Nawroczyńskiego jako humanistyczno-społecznej nauki stosowanej. Dokonane zostało to poprzez analizę jego spuścizny naukowej w obrębie założeniowości filozoficzno-ideologicznej, a następnie poprzez interpretację i wskazanie tych jej obszarów, gdzie jest rozumiana jako nauka humanistyczna oraz jako nauka społeczna i stosowana (praktyczna). Ujęcie warunków jej rozwoju przez Nawroczyńskiego, jak i nie zagubienie racji kulturowych, narodowych, tożsamościowych przynależnych podmiotom procesów pedagogicznych uzasadnia, iż w rozumieniu jej sensu i istoty tkwi nie tylko humanistyczno-społeczny wymiar, ale stosowalność wypracowanych prawidłowości. Argumenty wskazane w tych kwestiach przez Nawroczyńskiego są ponadczasowe i niestety, nie zostały spożytkowane w polskiej „zmianie ‘89”. Ich sedno sprowadza się do twierdzeń, że: oprócz zagadnień wspólnych innym narodom, w życiu naszego narodu mogą powstawać problemy właściwe tylko jemu, na które odpowiedzi nie przyniosą zagraniczne koncepcje; rozwój narodu i kultury wymaga w każdym zwrotnym momencie ich historii szerokiej diagnozy współczesności: diagnozy potrzeb i tendencji rozwojowych. One są podstawą weryfikacji obieranych kierunków działania wychowawczego i rozwoju dyscypliny, która się nim zajmuje.