Analiza uwarunkowań genetycznych cech struktury plonu u mieszańców pokolenia F₁ i F₂ otrzymanych z krzyżowań diallelicznych pszenicy ozimej

Do krzyżowania diallelicznego (model II Griffinga) wybrano jedenaście zróżnicowanych pod względem cech agronomicznych i jakościowych odmian pszenicy ozimej. Dwa doświadczenia (bloki losowane, trzy powtórzenia): jedno z pokoleniem F₁, drugie z pokoleniem F₂ (55 mieszańców i odmiany rodzicielskie w każdym) przeprowadzono w RGD w Dłoni w 2004 r. Oceniono odziedziczalność oraz komponenty genetyczne dla cech morfologicznych i cech komponentów plonu. Addytywne działanie genów stwierdzono w determinacji wszystkich badanych cech w pokoleniu F₁ i F₂. Na wysokość roślin, liczbę kłosów w obydwu pokoleniach i na liczbę kłosków w kłosie oraz masę ziaren z kłosa w pokoleniu F₂ istotny wpływ miały efekty dominacji. Nieaddytywny komponent (H1) był większy niż addytywny (D) dla liczby kłosów w obydwu pokoleniach. Pomiędzy pokoleniami stwierdzono różnice w odziedziczalności w szerokim sensie dla liczby ziaren z kłosa, a w wąskim sensie dla masy ziaren z kłosa. W ocenie addytywnego działania genów, nieaddytywnych efektów i dominacji, podobieństwo pomiędzy pokoleniami było większe niż podobieństwo w ocenie odziedziczalności w szerokim i wąskim sensie.

Eleven winter wheat varieties, differing in agronomic and quality traits, were chosen for diallel crosses (Griffing’s model II). Two experiments: with F₁ and F₂ generations (55 hybrids and their parents for each) were carried out at the ARS in Dłoń in 2004. Both experiments were performed in randomised block design with three replications. Heritability and genetic components for morpholohgical and yield components traits were calculated. The additive genes action was significant in determination of all examined traits in F₁ and F₂ generations. Dominance had a significant effect on plant height, number of spikes per plant in both generations, and on number of spikelets per spike and weight of grain per spike in F₂ generation. Nonadditive component (H1) was higher than additive (D) for number of spikes in both generations. Differences were found between generations for heritability in broad sense for number of grains per spike, and for heritability in narrow sense for weight of grains per spike. Similarity between generations F₁ and F₂ in evaluation of additive, nonadditive genetic components and dominance was higher than evaluation of heritability in broad and narrow sense.