Unia Europejska – hybrydowy system polityczny. Multilevel governance jako kompromis pomiędzy intergovernmentalizmem a supranacjonalizmem

Autor niniejszego tekstu próbuje odpowiedzieć na pytanie, czy współczesna Unia Europejska jest już systemem politycznym, czy też pozostaje jeszcze cały czas w domenie międzyrządowej, stanowiąc jedynie nadbudowę nad tradycyjnie rozumianymi państwowymi systemami politycznymi. W odpowiedzi na to pytanie posługuje się argumentacją, którą wypracowała dotychczasowa refleksja naukowa – głównie w nurcie intergovernmentalizmu oraz supranacjonalizmu. Również poszczególne teorie integracji europejskiej stanowią tu istotny punkt odniesienia (przede wszystkim federalizm i (neo)funkcjonalizm), ponieważ były one dotychczas tworzone i stosowane w dużym stopniu w ‘zaangażowany’ sposób. A więc nie były wolne – szczególnie w swojej warstwie normatywnej, poprzez formułowanie sądów postulatywnych – od bieżącej polityki. Szczególna uwaga poświęcona jest w niniejszym opracowaniu koncepcji multi-level governance (MLG) – wielopoziomowego rządzenia, która wydaje się stanowić rozsądny kompromis pomiędzy, często, przeciwstawną argumentacją ‘międzyrządowców i ‘liberałów’.

This paper seeks to give an answer to the question whether the European Union has formed an emancipated political system yet, or still belongs to the supranational domain, creating only an umbrella-type institutional constellation over the traditionally understood state political systems. To answer this question, the author explores argumentation that is delivered by the specific theoretical approaches, including realist, liberal, or (neo)functional paradigms. Special attention is paid to the multilevel governance model, which seems to offer a reasonable compromise for the struggling intergovernmentalists and liberals. At the same time this theoretical concept provides the researchers with descriptive and explanatory power that captures the hybrid nature of the EU at the various levels and dimensions of the integration processes in Europe