Nietrwałość związków intymnych – społeczno-demograficzne uwarunkowania powodów potencjalnej decyzji o rozstaniu kobiet i mężczyzn

The article falls within the field of the sociology of the family, primarily the sociology of couples and the sociology of intimacy. The study and the analysis were carried out from the perspective of the concept of changes in marriage and family life as proposed by L. Jamieson, A Giddens, U. Beck, and E. Beck-Gernsheim. The study was based on J.C. Kaufmann’s concept of intimate relationship and R. Connell’s concept of gender. Our main research focus was to identify the specific social conditions for the impermanence of relationships. The study was conducted in 2018 on a representative sample of 951 adult Poles, using direct interview method: The Computer Assisted Personal Interview (CAPI). The authors aimed to identify the valid reasons for breaking up a relationship for women and men in relationship crisis and dissatisfaction, and to establish the link between socio-demographic characteristics based on gender. It was established that a partner’s infidelity and relationship dysfunction are the most frequently indicated reasons for breakups. Gender was noted as a factor diversifying the frequency with which such reasons were indicated only regarding relationship dysfunctions. The analysis within gender helped establish that in the case of women age, level of education, and intimate status were the factors that diversified the reasons for breaking up. Regarding men, such diversifying factors included age, socio-professional group, and intimate status.

Artykuł wpisuje się w zakres problematyki socjologii rodziny, przede wszystkim w obszar zainteresowań socjologii pary i socjologii intymności. Projektowanie badań i analizy ich wyników dokonane zostały w perspektywie przemian życia małżeńsko-rodzinnego L. Jamieson, A. Giddensa, U. Becka i E. Beck-Gernsheim. Konceptualizacja badań wyznaczona była koncepcją związku intymnego J.C. Kaufmanna oraz koncepcją płci R. Connell. Głównym zamierzeniem badawczym było rozpoznanie społeczno-demograficznych uwarunkowań powodów potencjalnej decyzji o zakończeniu związku. Badania zrealizowano w 2018 roku na reprezentatywnej próbie 951 dorosłych mieszkańców Polski metodą wywiadów bezpośrednich w wersji CAPI (Computer Assisted Personal Interview). Celem badań było ustalenie istotnych dla kobiet i mężczyzn powodów decyzji o odejściu od partnera/partnerki w sytuacji kryzysu w związku i braku satysfakcji z niego oraz wyjaśnienie zależności między cechami społeczno-demograficznymi a tymi powodami w ramach kategorii płci. W badaniach ustalono, że najczęściej wskazywanym powodem możliwej decyzji o odejściu od partnera(-ki) jest niewierność partnera(-ki) oraz dysfunkcje związku. Płeć okazała się czynnikiem różnicującym częstość wskazywania powodów decyzji o rozstaniu tylko w zakresie dysfunkcji związku. Analizy w ramach kategorii płci pozwoliły ustalić, że w przypadku kobiet czynnikami różnicującymi powody decyzji o rozstaniu w przypadku braku satysfakcji ze związku są wiek, wykształcenie, status intymny. W przypadku mężczyzn czynnikami różnicującymi są wiek, grupa społeczno-zawodowa, status intymny.