Nie stabilizacja, lecz zmiany są sytuacją sprzyjającą populacjom wiejskim w Polsce, poprzez
Europę, a także w innych, lepiej rozwiniętych częściach świata. Społeczności wiejskie doświadczają
wzrostu populacyjnego, spadku, a także nasilenia społeczno-demograficznego różnicowania ,
rzucając tym samym wyzwanie instytucjom lokalnym, takim jak rynki pracy, szkoły, ośrodki służby
zdrowia i samorządy lokalne. Mimo, że zmiany demograficzne pociągają za sobą zmiany innej
natury, również w obszarze gospodarczym, demografia nie jest jedynym przeznaczeniem. Zmiany
natężenia i składu populacji nie pociągają za sobą ani automatycznych, ani mechanistycznych wahań
gospodarczych, zmian natężenia ubóstwa, użytkowania ziemi rolnej, zanieczyszczenia wody
i powietrza, ani też wykorzystania służb rządowych. Zmiany populacyjne są raczej wspomagane
przez strukturę społeczną, a także przez znaczące, narodowe i międzynarodowe tła, w których
społeczności wiejskie są zakorzenione. Niniejszy artykuł opisuje główne trendy demograficzne
i zmiany, których doświadcza Europa „wiejska” dzisiaj; bada także ich potencjalny wpływ na
ludność i społeczności wiejskie.
Przyglądam się z bliska trzem takim trendom, które rzucają wyzwanie i dają szanse społecznościom
wiejskim: (a) wzrost populacji i emigracja (b) starzenie się oraz (c) rozwój miast. Następnie,
stosując studium przypadku, badam wszystkie te rezultaty, które mogą wynikać ze zmian wielkości
i składu populacji wiejskiej na szczeblu wspólnotowym.
Change, not stability is the normal situation for rural population in Poland,
throughout Europe and in other more developed parts of the world.
Rural communities experience population growth, decline, and/or increasing
socio-demographic diversity in ways that challenge local institutions
such as labor markets, schools, health care and local government. However,
even though demographic changes can induce changes in other social and
economic domains, demography is not destiny. Changes in population size
and composition do not automatically and mechanistically result in changes
in economic activity, poverty rates, farm land conversion, air and water pollution,
and/or the utilization of government services. Rather, the impacts of
population change are mediated by social structure, and by the larger national
and international contexts in which rural localities are embedded. This article
describes the main demographic trends and changes being experienced by
rural Europe at the present time, and examines their potential impact on rural
people and communities. I closely examine three of these trends that pose
challenges and opportunities for rural communities: (a) population growth
and international migration, (b) population ageing, and (c) urbanization and
counter-urbanization. Then, using the case study of education, I explore the
multiple outcomes that may result from changes in the size and composition
of rural population at the community level.
