Doing civil society in post-socialist Poland. Triangulation of biographical analysis and discourse analysis

This paper focuses on the intersection of actors and discourses in “doing civil society” in everyday life. It takes into account the diversified discourse about civil society in the socio-historical context of Poland. Interviews with human rights and democracy activists in post-socialist Poland provided the empirical basis for the qualitative study. Methodologically, a triangulation of biographical analysis and discourse analysis was used in order to approach the social phenomenon from different perspectives. Using the framework of Grounded Theory Methodology (GTM), two interpretative types were reconstructed on the level of action patterns and interpretative schemes: the qualification and the empowerment type. The article introduces the methodological framework, the discursive construction of civil society and the two interpretative types, illustrated by case studies.

Artykuł ten traktuje o wzajemnym wpływie dyskursów oraz aktorów społecznych w ramach „praktykowania społeczeństwa obywatelskiego” (doing civil society) w codziennym życiu. Autorka koncentruje się na zróżnicowanym dyskursie społeczeństwa obywatelskiego w Polsce, uwzględniając kontekst społeczno-historyczny tego zjawiska. Empiryczną podstawę prezentowanych w tekście badań jakościowych stanowią wywiady z działaczami na rzecz demokracji i praw człowieka. By ukazać analizowane zjawisko społeczne z różnych perspektyw, w ramach metodologii teorii ugruntowanej zastosowana została triangulacja analizy dyskursu i analizy biograficznej. Na poziomie wzorów działania oraz schematów interpretacyjnych zrekonstruowano dwa typy działających aktorów – typ zaangażowania opartego na kompetencjach i typ zaangażowania opartego na upełnomocnieniu. W artykule przedstawione zostały kolejno ramy metodologiczne, uwagi dotyczące konstrukcji społeczeństwa obywatelskiego w dyskursie oraz – tytułem ilustracji – dwa studia przypadków odnoszące się do wspomnianych, modelowych kategorii działaczy społeczeństwa obywatelskiego.