Przejawy troski o polską sztukę sakralną od roku 1911 do chwili obecnej

O znaczeniu wystroju wnętrza kościelnego w rozważaniach nad pięknem w przestrzeni sakralnej nie trzeba nikogo przekonywać. Jest ono uwarunkowane architekturą i w znacznej mierze od niej zależy, niemniej jednak całe rozważanie poświęcono sacrosferze wnętrza i niektórym aspektom sakralności w przestrzeni publicznej. Polska przechodziła różne przemiany historyczne i zawsze swoją tożsamość narodową budowała na wartościach religijnych, ale to nie znaczy, że jednocześnie dbano o wysoki poziom sztuki sakralnej. Sztuka współczesna ciągle jeszcze niesie balast okrucieństw XX wieku. Oto opadły wszelkie kurtyny. Sacrum powraca na swoje miejsce, ale pojawiają się nowe dylematy. Jak sprostać czystym wartościom sacrum? Jak się uczyć troskliwości o sakralny charakter współczesnych katolickich świątyń? Jak ta troska wyglądała kiedyś i czym się ona wyraża dzisiaj? Pomimo tego, że podstawowe problemy sztuki sakralnej zostały zdefiniowane już dawno, to pod wpływem wielu czynników zewnętrznych wciąż polska sztuka sakralna nie może znaleźć swojego miejsca, a biorąc pod uwagę skalę realizacji sakralnych, na to by zasługiwała. W sztuce sakralnej nie może istnieć całkowita dowolność i izolowany subiektywizm. Sztuka wypływa z wewnętrznego doświadczenia, ale potrzebuje oparcia. Odkrywane dziedzictwo kulturowe może stać się „tu i teraz” sztuki sakralnej prowadzącej do wiary widzącej.

The importance of a church interior design in considering the beauty of a sacred place is beyond any dispute. Although it is, to a great degree, conditioned by architecture. The core of this text I would like to concentrate solely on the sacrosphere within a church and on some of the aspects of the sacred in public space. Throughout its turbulent history Polish national identity has heavily drawn from its religious sources. This intensity, however, doesn’t mean the concern for the matching an artistic level. Also, contemporary art still carries the burden of the 20th century barbarities. A page has been turned. The sacred is being reinstated, yet new dilemmas arise. How to address the innermost values of the sacred? How to cultivate the concern for the sacral character of present-day Catholic shrines? What form did it use to have and how is it expressed nowadays? Despite the fact that its primary issues had been defined long time ago, due to various outside factors Polish sacral art is still going through a lot of soul-searching. Bearing in mind extensive investment into new temples, this should not be the case. Sacral art does not thrive on absolute freedom and isolated subjectiveness. Art is born out of internal experience, but it needs external support as well. Delving into cultural heritage becomes “the here and now” of the sacral art that leads towards prophetic faith.