„Pedagogika niepokoju” Ireny Wojnar. Perspektywa ostatnich dziesięciu lat jej pracy naukowej

Celem niniejszego artykułu jest syntetyczne zaprezentowanie „pedagogiki niepokoju” – propozycji, którą Irena Wojnar uznała za „temat programowy”, wyznaczający obszary badawcze, którymi zajmowała się w ostatnim dziesięcioleciu swojej pracy naukowej. Propozycja ta nie jest znana w środowisku pedagogicznym tak dobrze, jak teoria wychowania estetycznego, którą I. Wojnar zajmowała się przez większość swojej akademickiej kariery. Tymczasem to właśnie idea pedagogiki niepokoju w swoisty sposób organizowała naukowe myślenie i pracę badawczą I. Wojnar w ostatnim dziesięcioleciu jej życia. W artykule omawiam kategorie pojęciowe, kluczowe dla pedagogiki niepokoju. Są to: niepokój, pedagogiczne zaniepokojenie, myślenie alternatywne, myślenie w kategoriach ambiwalencji, kultura pokoju. W zakończeniu artykułu koncentruję się na najważniejszych postulatach edukacji humanistycznej, która według I. Wojnar była konsekwencją pedagogicznego zaniepokojenia. Są to wskazówki dotyczące kształtowania tzw. „miękkiego człowieczeństwa” - wrażliwości na innego i na wspólnotę, alternatywnego i odwołującego się do ambiwalencji myślenia, otwartości na odmienność i pokojowe współistnienie. Podstawowym punktem odniesienia, są dla mnie publikacje I. Wojnar, które ukazały się w latach 2011 – 2021 a także cykl jedenastu konferencji Humanistyczne alternatywy, organizowanych przez Profesor w Komitecie Prognoz „Polska 2000 Plus” przy Prezydium PAN w latach 2015 -2020.