Charakterystyka materiałów zawierających azbest - opinie na temat oddziaływania rur azbestowo-cementowych

W artykule scharakteryzowano materiały zawierające azbest oraz przedstawiono oszacowanie ilości tych materiałów na terytorium Polski, ze szczególnym uwzględnieniem rur azbestowo-cementowych, których dotychczas nie brano pod uwagę, a które są nadal użytkowane. Zwiększające się ryzyko wystąpienia chorób azbestozależnych, także przewidywane w ciągu najbliższych dziesięcioleci, będzie wynikało z nagromadzenia przez lata ogromnych ilości materiałów zawierających azbest, w szczególności wyrobów budowlanych. Wyroby te podlegają z czasem znacznej degradacji, stanowiąc źródło postępującej emisji włókien do środowiska. Ze względu na dużą trwałość raz wprowadzonych włókien azbestu do środowiska należy pamiętać, że "przenosząc się" zachowują one swoje właściwości chorobotwórcze (Szeszenia-Dąbrowska 2008). W związku z powyższym zajęcie się problemem materiałów zawierających azbest jest ważne z kilku powodów. Najważniejszy z nich, to uznanie azbestu za substancję rakotwórczą, czego konsekwencją jest zaliczenie odpadów zawierających azbest do odpadów niebezpiecznych, kolejnym natomiast jest jego ilość. Azbest był importowany do Polski w okresie ostatnich stu lat i występuje w wielu wyrobach, których ilość szacuje się na około 15 min Mg (Dyczek 2006, 2007). Wynika stąd, że problemu dotyczącego odpadów azbestowych nie należy wyolbrzymiać, ale oczywiście nie można go też ignorować i lekceważąco podchodzić do jego unieszkodliwiania.

The aim of this article is presentation of characteristics of materials containing asbestos and estimated quantity of these materials in Poland, with special consideration given to asbestos cement pipes which are not generally given much attention, and are still used abundantly. Increased occurrence of asbestos-induced illnesses within the coming decades is connected with accumulation of large amounts of asbestos and materials containing asbestos, especially building materials, used in the surrounding environment. These materials are to a great degree degradable in time and become a source of progressive emission of asbestos fibres to the environment. Because of high durability of the fibres that have been emitted to the environment it has to be remembered that they retain their pathogenic properties as they spread. Dealing with the problem of materials containing asbestos appears to be important for several reasons. The most important reason is recognition of asbestos as a cancerogenic substance and as a result - counting asbestos-containing materials among hazardous wastes; another reason is the quantitative factor: asbestos has been imported to Poland within the last one hundred years and occurs in numerous products whose amount is estimated at ca. 15 million tons. The problem of asbestos waste should not be exaggerated but it cannot be ignored either or its neutralisation treated dismissively.