Restitution of Polish cultural property – de lege lata remarks and basis for system evaluation. Contribution to the discussion

The article aims to present the legal and factual state of restitution of Polish cultural property and point out selected, interesting doubts, problems, and disputable issues related to applying the current law. The analysis is based on legal regulations, the latest literature, and statistics on the effectiveness of restitution of cultural property in Poland in 2011-2017. The thesis was put forward that a coherent system of restitution of cultural property, before the adoption and against the background of application of the Act on Restitution of National Cultural Assets, has not yet been developed in Poland. The regulation can be treated as an essential way to stimulate change and increase the importance of the restitution of cultural assets. Restitution of Polish cultural property in the years 2011-2017 is a complex process, encountering various problems. The adoption of the Act on the Restitution of National Cultural Assets, despite numerous critical voices, may constitute a critical developmental impulse due to numerous difficulties in the effective enforcement of the restitution idea in Poland recently.

Celem artykułu jest przestawienie stanu prawno-faktycznego restytucji polskich dóbr kultury oraz wskazanie na wybrane, interesujące wątpliwości, problemy i kwestie sporne związane ze stosowaniem obowiązującego prawa. Analizę oparto na przepisach prawnych, najnowszym piśmiennictwie i statystykach skuteczności restytucji dóbr kultury w Polsce w latach 2011-2017. Postawiono tezę, że w Polsce nie udało się wypracować spójnego systemu restytucji dóbr kultury, zarówno przed uchwaleniem, jak i na tle stosowania ustawy o restytucji narodowych dóbr kultury. Regulację można traktować, jako istotny sposób pobudzenia zmian oraz zwiększenia rangi problematyki restytucji dóbr kultury. Restytucja polskich dóbr kultury w latach 2011-2017 to proces złożony, napotykający na szereg problemów. Przyjęcie ustawy o restytucji narodowych dóbr kultury, mimo licznych głosów krytycznych, może stanowić ważny impuls rozwojowy ze względu na liczne trudności w skutecznym egzekwowaniu idei restytucyjnej w Polsce w ostatnim okresie.