Wpływ wyjaśnień osoby oskarżonej, w tym przyznanie się do winy i jego odwołanie, na proces poszlakowy w sprawie o zabójstwo

Celem artykułu jest analiza zachowania podejrzanych na etapie postępowania przygotowawczego oraz oskarżonych na etapie postępowania sądowego w zakresie takich działań, jak: przyznanie się do winy, odwołania przyznania się do winy, złożenie wyjaśnień, zmianę złożonych wyjaśnień, odmowę przyznania się do winy oraz wpływu ich zachowania na przebieg i wynik procesu poszlakowego w sprawie o zabójstwo.Przeprowadzona analiza wykazała, że podejrzani/oskarżeni podejmują różne działania w celu odsunięcia od siebie podejrzeń organów śledczych, zwłaszcza w przypadku, gdy nie udało się odnaleźć ciała ofiary. W dużej mierze kierują się przeświadczeniem, że jeśli nie ma ciała, to nie ma zbrodni. Sprawcy w przeanalizowanych sprawach podejmowali się następujących działań: odmowy złożenia wyjaśnień, odmowy odpowiedzi na pytania, przyznania się do winy, odwołania przyznania się do winy, złożenia wyjaśnień, zmiany złożonych wyjaśnień, a także pomówienia innej osoby, że popełniła lub uczestniczyła w popełnieniu przestępstwa. W większości przeanalizowanych spraw przyjęta przez oskarżonych linia obrony nie miała wpływu na wynik procesu sądowego, który doprowadził do skazania sprawców. Ewentualny wpływ można dostrzec jedynie w wymiarze kary ostatecznie wymierzonej sprawcom. Wyjaśnienia złożone przez niektórych podejrzanych na etapie postępowania przygotowawczego pozwoliły ukierunkować śledztwo i odtworzyć przebieg inkryminowanego zdarzenia. Natomiast późniejsze odwołanie przyznania się do winy oraz wielokrotna zmiana wyjaśnień nie wpłynęła na tak poczynione ustalenia. Powstanie artykułu oparto na analizie akt sądowych ośmiu spraw zabójstw o charakterze poszlakowym, w których doprowadzono do skazania sprawców, pomimo braku corpus delicti.

The aim of the article is to analyse the behaviour of suspects during preparatory proceedings and defendants during court proceedings in terms of confessions, appeals of confession, providing explanations, changing these explanations and refusing to admit guilt, as well as the impact of their behaviour on the course and outcome of circumstantial trials in murder cases.The analysis shows that the suspects/accused undertake various actions to shift the suspicions of the investigating authorities, especially when the victim’s body cannot be found. To a large extent, they follow a belief that if there is no body, then there is no crime. The perpetrators in the analysed cases refused to provide explanations, refused to answer questions, confessed, appealed their confessions, provided explanations, changed their explanations and slandered other persons, claiming that the others had committed or participated in the crime. In most of the cases in question, the line of defence adopted by the defendants had no impact on the outcome of the trial, in which the perpetrators were convicted. Any possible impact can only be seen in the punishment to which they were ultimately sentenced. The explanations provided by some of the suspects during the preparatory proceedings made it possible to direct the investigation and reconstruct the course of the incident, whereas subsequent appeals of confession and multiple changes to the explanations did not affect such findings. The article is based on an analysis of court files concerning eight circumstantial homicide cases, in which the perpetrators were convicted despite a lack of corpus delicti.