Twarze i pejzaże. Rekonesans

Artykuł stanowi próbę rekonstrukcji wybranych refleksji na temat relacji twarzy i pejzażu w klasycznych tekstach francuskiej teorii filmu. Autorka proponuje prześledzenie tych miejsc w dorobku Jeana Epsteina, Béli Balázsa, Edgara Morina czy Gilles’a Deleuze’a, w których wzajemne powiązanie między ludzkim obliczem i krajobrazem jest omawiane (choć w niewielkim zakresie) w odniesieniu do kina. Zauważa, że pierwsi badacze kina sytuowali opisywaną zależność w perspektywie specyfiki medium filmu. Ich propozycje zostają następnie umieszczone w kontekście rozważań współczesnych teoretyków, przede wszystkim Pascala Bonitzera, Jacques’a Aumonta i Jeana Motteta, którzy dostrzegają stopniowe przewartościowanie oraz transformację wzajemnych relacji twarzy i pejzażu, a wreszcie ich zanik czy wręcz destrukcję.

The article attempts to reconstruct selected observations on the relationship between face and landscape in classic texts of French film theory. The author proposes to trace those places in the works of Jean Epstein, Béla Balázs, Edgar Morin, or Gilles Deleuze in which the interrelation between the human face and the landscape is discussed (even if only to a small extent) in relation to cinema. She notes that the early film scholars viewed the relationship in question from the perspective of the specificity of the film medium. Their proposals are then placed in the context of considerations by contemporary theorists – Pascal Bonitzer, Jacques Aumont, and Jean Mottet, among others – who recognize the gradual re-evaluation and transformation of the interrelationship between face and landscape, and finally, their disappearance or even destruction.