Velumubrella czarnockii n. gen., n. sp. - méduse du Cambrien inférieur des Monts de Sainte-Croix

Jan Czarnocki, éminent investigateur de la géologie des Monts de Ste -Croix (Góry Świętokrzyskie), a découvert en 1927 des empreintes de Méduses fossiles dans le Cambrien inférieur de la localité Brzechów. La collection lassie par Czarnocki comprend 118 individus plus ou moins fragmentaires. Ces Méduses sont attribuées à une seule espèce decrite ici sous le nom de Velumbrella czarnockii n. gen., n.sp. Cette forme s' approche surtout du genre Ediacaria Sprigg du Cambrien inférieur de l'Australie. Toutes les deux semblent appartenir aux Trachymedusae ou aux Limnomedusae.

W piaskowcach dolnego kambru Brzechowa w Górach Świętokrzyskich zostały znalezione przez wybitnego badacza geologii tych gór Jana Czarnockiego (1927) skamieniałości, reprezentujące najprawdopodobniej meduzy. Zbiór Czarnockiego zawiera 118 odcisków, z których ani jeden nie jest całkowity (pl. I-IV). Występują one w postaci okrągłych dysków o średnicach od 55 mm do 80 mm. W części centralnej każdego z nich zaznaczone są dwie współśrodkowe bruzdy zarysowujące koliste pola. Większe pole, o średnicy 28 mm, odpowiada zapewne żagielkowi (velum). Brzeg żagielka zachowany jest w postaci głębokiej bruzdy. Można by wobec tego przypuszczać, że brzeg umbrelli zaopatrzony był w wałeczek utworzony przez nematoblasty. Od tego brzegu odchodziły krótkie czułki (pl. I). Mniejsze pole o średnicy 8 mm może być śladem jamy gastro-waskularnej , od której odchodziło 28 kanałów promienistych, zachowanych w postaci bruzd w równych od siebie odległościach. Zadziwiające jest , że delikatne ciała meduz mogły pozostawić tak wyraźne ślady na gruboziarnistym osadzie . Najprawdopodobniej odcisnęła się część umbrelli od strony grzbietowej . Velumbrella mogła prowadzić podobny tryb życia jak współczesna meduza z rodzaju Gonionemus, pospolita u wybrzeży wschodnich Stanów Zjednoczonych , która opuszcza się na dno w pozycji odwróconej. Dzięki temu osobniki zasypane na dnie przez nagły dopływ osadu utrwaliły się w podobnej pozycji. Na podstawie zachowanego materiału nie można przeprowadzić ściślejszych porównań między meduzami z Brzechowa a meduzami współczesnymi i kopalnymi. Wydaje się jednak, że Vetumbrell zbliża się najbardziej do rodzaju Ediacaria Sprigg z kambru dolnego Australii i że oba te rodzaje mogły należeć do jednej wymarłej rodziny , którą należałoby zaliczyć do rzędu Trachymedusae lub bliskiego mu Limnomedusae.