Rozdział 8. Jakie fundusze inwestycyjne otwarte (FIO) są odpowiednie dla inwestora indywidualnego w warunkach rosnącej inflacji w Polsce?

W latach 2013 – 2018 gospodarkę Polski cechowała bardzo niska stopa inflacji, pojawiło się także zjawisko deflacji. W warunkach niskiego wskaźnika inflacji produkty finansowe powszechnie wykorzystywane przez Polaków w celu oszczędzania tj. depozyty bankowe często pozwalały na uzyskanie dodatniej realnej stopy zwrotu. Przez większość tego okresu możliwe było zachowanie realnej wartości kapitału bez konieczności narażania oszczędności na ryzyko inwestycyjne i ujemną nominalną stopę zwrotu. Gdy depozyty bankowe zaczęły przynosić ujemną realną stopę zwrotu, inwestorzy zaczęli poszukiwać instrumentów finansowych adekwatnych do zmienionych warunków rynkowych. Według najnowszego raportu „Puls Inwestora Indywidualnego” (z października 2021), inflacja jest głównym powodem niepokoju polskich inwestorów indywidualnych – aż 60% z nich uważa ją za największe zagrożenie dla swoich inwestycji. Według tego raportu 51% polskich inwestorów indywidualnych przyznało, iż repozycjonowało swój portfel inwestycyjny w związku z rosnącymi obawami o inflację i stan krajowej gospodarki. Popyt „inflacyjny” (mający na celu próbę ochrony kapitału przed utratą siły nabywczej) pojawił się m.in. na giełdach papierów wartościowych, rynku nieruchomości, rynku metali szlachetnych, rynku kryptowalut i rynku funduszy inwestycyjnych. Problem badawczy, jakim jest ochrona kapitału przed utratą siły nabywczej, jest ważny i aktualny nie tylko w kontekście polskiej gospodarki. Na wielu zagranicznych rynkach inwestorzy również stają wobec tego wyzwania. Zagadnienie instrumentów zabezpieczających kapitał przed inflacją (inflation hedges) jest tematem badań naukowych od ponad 50 lat. Pierwotnie badania dotyczyły głównie akcji oraz inwestycji alternatywnych takich jak złoto, srebro oraz nieruchomości. Najnowsze badania w tym obszarze dotyczą głównie kryptowalut. Wyniki badań nie przyniosły jednoznacznej odpowiedzi na pytanie czy akcje, złoto, nieruchomości lub kryptowaluty dobrze zabezpieczają kapitał przed utratą siły nabywczej. Autorzy poszczególnych badań formułowali bowiem różne wnioski, często zależne od kraju (badano zarówno rynki rozwinięte, jak i wschodzące), okresu badawczego (krótki, długi), rodzaju inwestycji na rynku nieruchomości (bezpośrednie na rynku mieszkań i nieruchomości komercyjnych; pośrednie w ramach funduszy REIT), rodzaju kryptowaluty. Celem niniejszego rozdziału jest wskazanie, jakie rodzaje funduszy inwestycyjnych otwartych (wyodrębnione ze względu na politykę inwestycyjną oraz wskaźnik SRRI) były odpowiednie dla inwestora, którego celem finansowym w okresie rosnącej inflacji w Polsce było osiągnięcie realnego zysku z inwestycji. Uwzględniając, iż potencjalny klient może oczekiwać od takiej inwestycji: – pewności utrzymania realnej wartości kapitału, – dużej szansy utrzymania realnej wartości kapitału przy niskim poziomie ryzyka inwestycyjnego, sformułowano dwa szczegółowe pytania badawcze: 1. Jak kształtowały się wybrane charakterystyki rozkładów realnych stóp zwrotu z poszczególnych rodzajów funduszy (w szczególności wartość minimalna i kwartyle)? 2. Jakie rodzaje funduszy cechowała wysoka szansa na uzyskanie dodatniej realnej stopy zwrotu? W kolejnych podrozdziałach omówiono zagadnienie odpowiedniości produktu finansowego w świetle obowiązujących regulacji prawnych, opisano strategię badawczą, zamieszczono wyniki badań oraz sformułowano wnioski.