Wpływ deprywacji snu na procesy poznawcze studentów medycyny w czasie sesji egzaminacyjnej

Wstęp W krajach wysokorozwiniętych wraz ze wzrostem presji socjoekonomicznej zaobserwowano postępujące skrócenie snu nocnego. Sen pełni ważną funkcję w regeneracji organizmu człowieka, a jego deprywacja powoduje wiele negatywnych efektów psychosomatycznych, takich jak ograniczenie sprawności intelektualnej lub obniżenie odporności organizmu, co zwiększa podatność na choroby. Występujący dość powszechnie u studentów medycyny chroniczny deficyt snu istotnie wpływa na zwiększoną senność w ciągu dnia i prowadzi do przewlekłego zmęczenia. Materiał i metody Analizie poddano wyniki uzyskane u 60 studentów, których w zależności od średniego czasu trwania snu nocnego przez poprzednie 2–3 noce zakwalifikowano do 2 podgrup – IA (średnio 2,3±0,8 godz.) i IB (średnio 4,9±0,5 godz.). Grupę odniesienia stanowiło 50 studentów, których średni czas trwania snu nocnego w analizowanym okresie wynosił 7,5±0,62 godz. U wszystkich badanych wykonano rejestrację wzrokowych i słuchowych potencjałów wywołanych oraz ocenę sprawności sensomotorycznej, które są nieinwazyjnymi metodami badania czynności poznawczych. Wyniki Wykazano, że osoby ze średnim czasem trwania snu nocnego 2,3±0,8 godz. (podgrupa IA) charakteryzowały się gorszą szybkością i dokładnością reakcji na bodźce, a w efekcie istotnie gorszą (p < 0,001) sprawnością sensomotoryczną, niż osoby z podgrupy IB. W badaniu potencjałów wywołanych wykazano istotne (od p < 0,04 do p < 0,001) wydłużenie latencji wszystkich załamków związanych z postrzeganiem bodźców (N75) i koncentracją uwagi (P100, N135). Ponadto istotne wydłużenie wzrokowego załamka P100 i słuchowego załamka V było związane ze zmęczeniem psychofizycznym występującym w deprywacji snu. Wnioski Analiza wyników uzyskanych u studentów medycyny wykazała, że występujący w czasie sesji egzaminacyjnej deficyt snu jest ściśle związany z ubytkiem zdolności kognitywnych, co negatywnie wpływa na osiągnięcia akademickie. Uzyskane wyniki wskazują, że czas trwania snu nocnego jest czynnikiem różnicującym jakość zdolności poznawczych. Negatywny wpływ na przebieg procesów umysłowych ma również zmęczenie psychofizyczne. Med. Pr. 2023;74(1):27–40

Background Along with socio-economic pression increase in developed countries, the progressive shortening of night sleep has been observed. Sleep plays a vital role in human organism regeneration, and its deprivation leads to a series of adverse psychosomatic effects, including intellectual performance limitation or reducing body immunity, which increases susceptibility to diseases. Chronic sleep deprivation, quite often affecting medical students, significantly contributes to hypersomnia and leads to chronic fatigue. Material and Methods The results of 60 students were analysed; students were divided into 2 subgroups, depending on the average sleep duration during previous 2–3 nights: IA (2.3±0.8 h on average) and IB (4.9±0.5 h on average). The control group consisted of 50 students, whose night sleep duration in that period was 7.5±0.62 h. In all subjects under analysis visual and auditory evoked potentials were registered, which is a non-invasive method of cognitive performance tests. Results The obtained results showed that people with average night sleep duration 2.3±0.8 h (subgroup IA) had worse rate and precision of stimulus response, and thereby significantly worse (p < 0.001) sensorimotor performance, then those from subgroup IB. The study of evoked potentials showed significant (from p < 0.04 to p < 0.001) elongation of all latency p-waves connected with the stimulus perception (N75) and attention span (P100, N135). Moreover, significant elongation of visual latency wave P100 and auditory wave V was related to psychophysical fatigue occurring in sleep deprivation. Conclusions The analysis of this study results, obtained in medical students showed that sleep deprivation occurring during exam session is closely related to cognitive abilities, which in turn adversely affects the academic achievement. These results indicate that night sleep duration is a differentiating factor for cognitive abilities quality. Also, psychosomatic fatigue adversely affects cognitive processes. Med Pr. 2023;74(1):27–40