Hybrydalne formy czasownikowe w języku polskim i ukraińskim

Hybrydalne formy czasownikowe są aktualnym i niewystarczająco zbadanym przez językoznawców zagadnieniem. W artykule dokonano opisu hybrydalnych form czasownikowych w celu porównania ich w materiale pochodzącym z języka polskiego i ukraińskiego, analizy tych form ze wspólnego punktu widzenia – procesualności. Hybrydalność polega na formowaniu części mowy, które łączą w sobie kategorie charakterystyczne dla różnych (werbalnych i imiennych) klas leksemów, np.: strony, czasu, zwrotności, przypadka oraz liczby. Do takich form zalicza się: rzeczownik odczasownikowy, imiesłów przymiotnikowy, bezosobowe formy na -no, -to oraz bezokolicznik. Zastosowanie metody porównawczej umożliwiło wyodrębnienie wspólnych i odmiennych cech w obu językach oraz scharakteryzowanie stopnia bliskości z czasownikiem czy rzeczownikiem, szczególnie dzięki kategorii zwrotności, chociaż jest to tylko formalna zbieżność z formami zwrotnymi. Wszystkie wyżej wymienione części mowy łączy wspólna kategoria aspektu. Stwierdzono produktywność procesu tworzenia rzeczowników odczasownikowych.

Hybrid verb forms constitute a relevant aspect that has been little studied by linguists. The paper discusses hybrid verb forms in order to determine structural and semantic differences against the background of Polish and Ukrainian. The hybridity of verb forms lies in the formation of parts of speech that combine categories characteristic of different classes of words, such as voice, tense, refl exivity, case, number. Such forms include the verbal noun, adjectival participle, impersonal predicative forms ending with -no, -to, and infi nitive. The use of the comparative analysis made it possible to separate common and different features in both languages. Polish and Ukrainian are characterised by different degrees of convergence with verb or noun, in particular due to the category of refl exivity. The paper states that all these mixed parts of speech are united by the category of aspect, which relates primarily to verb. The paper also analyses the functioning of hybrid verb forms in modern Polish and Ukrainian.