Modelowanie słabości czynnika kognitywnego w zarządzaniu zagrożeniami w elektrowniach jądrowych: perspektywa ontologiczna meta-teorii TOGA

Celem niniejszej pracy jest rozpoznanie ludzkich i organizacyjnych słabości (human cognitive vulnerability) w różnych typach kognitywistycznego podejmowania decyzji występujących w elektrowniach jądrowych (EJ), w szczególności w sytuacjach wysokiego ryzyka. Przyjęty ontologiczny schemat modelowania i analizy tego problemu, korzystając z tzw. modelu funkcjonalnego inteligentnego agenta (IA) bazuje na meta-teorii TOGA (Top-down Object-based Goal-oriented Approach), w której podstawowa struktura tzw. inteligentnego agenta oparta jest na wyszczególnieniu oddziaływania między formalnie zdefiniowanymi pojęciami jak: informacja, preferencja i wiedza (Information, Preferences, Knowledge, tzw. model, IPK) znajdującymi się w dwóch funkcjonalnych warstwach umysłu człowieka: symbolicznej i subsymbolicznej. W efekcie formalizacji ontologii zagadnienia, otrzymane modele kognitywnego podejmowania indywidualnych i organizacyjnych decyzji, umożliwiają klasyfikowanie i rozpoznawanie miejsc w modelu, gdzie w szczególności, w warunkach wysokiego ryzyka, na różnych etapach kognitywnego podejmowania decyzji (KPD) mogą się pojawiać poważne błędy w percepcji i rozumowaniu nieprzewidziane w procedurach bezpieczeństwa elektrowni jądrowej. Ważność problemu tzw. ludzkiej kognitywnej słabości (LKS) operatorów elektrowni jądrowej zaczyna być stopniowo coraz to bardziej widoczna w literaturze światowej (na przykład publikacje: IAEA i US NRC) dotyczącej norm i analiz bezpieczeństwa.