Rachunek kosztów jakości w przedsiębiorstwach – ewolucja, wdrożenie, zadania

Głównym celem artykułu jest ukazanie rachunku kosztów jakości jako nowoczesnego narzędzia wspomagającego zarządzanie przedsiębiorstwem. W pierwszej części autor skupia się na poglądach na temat kosztów jakości w XX w., kiedy to były one elementem traktowanym w rachunkowości bardzo pobieżnie. Punkty drugi i trzeci stanowią przedstawienie rachunku kosztów jakości jako narzędzia wspomagającego zarządzanie, wskazują jego cele, funkcje i zadania, które realizuje. Czwarta część zawiera korzyści wynikające z wdrożenia tego narzędzia oraz prezentuje niezbędne warunki do jego implementacji w organizacji. W pracy przeprowadzono analizę piśmiennictwa naukowego z zakresu rachunkowości, zarządzania jakością i zarządzania efektywnością oraz zastosowano metody indukcji i dedukcji. Problem jakości w obecnych czasach stał się najważniejszym determinantem konkurencyjności przedsiębiorstwa na rynku. To klient decyduje, czy dany produkt/usługa spełnił(a) jego wymagania w stosunku do jakości, której oczekuje. Niska jakość oferowanych produktów/usług jest przyczyną spadku atrakcyjności danej organizacji. Prawidłowo implementowany rachunek kosztów jakości może służyć poprawie jakości produktów bądź usług w firmie, optymalizacji kosztów jakości oraz zwiększeniu efektywności prowadzonej działalności.

The main aim of this article is to show the quality costs calculation as a modern tool to support management in enterprise. In the first part the author focuses on the views on quality costs in the 20th century, which were discussed in accounting theory very briefly. The second and third point are the representation of the quality costs calculation as a tool to support management. They indicate its objectives, functions and tasks. The fourth part contains the benefits of implementing this tool and presents the necessary conditions for its implementation in the organisation. The paper provides the analysis of literature in the field of accounting, quality management and performance management, and applies methods of induction and deduction. Nowadays, quality problem has become the most important determinant of the competitiveness of a company on the market. It is the customer who decides whether a product/ service meets their requirements in relation to expected quality level. Low quality of products/services results in a decline of attractiveness of the organisation. Properly implemented quality cost calculation can be used to improve the quality of products or services in the company, optimise the quality costs and increase the efficiency of company’s operations