Religia i moralność w świadomości Polaków: zależność czy autonomia?

Autor podejmuje kilka wybranych zagadnień związanych z relacją religijności i moralności w wymiarach ogólnych oraz relacje religijności i postaw Polaków wobec norm katolickiej moralności małżeńskiej i rodzinnej. Całość rozważań zamyka krótka diagnoza postaw Polaków wobec zapłodnienia pozaustrojowego in vitro, w której to kwestii szczególnie dobitnie zaznacza się rozziew pomiędzy doktryną moralną Kościoła katolickiego a rzeczywistymi postawami Polaków, w tym i katolików. W analizach socjologicznych odwołujemy się zarówno do wybranych sondaży ogólnopolskich dotyczących religijności i moralności (głównie do sondaży CBOS), ale i do badań socjologicznych. W świetle przeprowadzonych analiz socjologicznych nie można jednoznacznie odpowiedzieć na postawione w tytule artykułu pytanie „zależność czy autonomia”. Bez wątpienia więź religii i moralności słabnie, wzmacniają się procesy autonomizacji moralności, ale precyzyjne określenie zakresu tej ewolucji: od zależności do autonomii, nie jest łatwo zdiagnozować w skali całego społeczeństwa. Proces sekularyzacji moralności trwa.

In the article the author takes up a few selected issues related to the general relationship between religion and morality and analyzes the correlation between religion and the attitudes of Poles towards the norms of the Catholic morality, marriage and family. All these considerations are concluded with a brief diagnosis of Polish attitudes towards in vitro fertilization. This issue is particularly marked by a discrepancy between the moral doctrine of the Catholic Church and the actual attitudes of Poles, including the Catholics. In sociological analyses we refer both to the selected national surveys on religion and morality (mainly CBOS surveys), as well as sociological research. In the light of the conducted sociological analysis one cannot clearly answer the question posed in the title of the article: “dependence or autonomy?” Without a doubt the bond between religion and morality is weakening and the processes leading to morality’s autonomy are reinforcing. However, a precise indication of the scope of this evolution: from dependence to independence, is not easy to establish in the scope of the whole society. The secularization of morality continues.