Promocja zdrowia w zakładach pracy przeciwdziałających skutkom starzenia się personelu. Czym różni się od działań w innych firmach i jakie przeszkody napotyka?

WstępCelem artykułu jest odpowiedź na pytanie, czy firmy, które realizują promocję zdrowia personelu, by przeciwdziałać skutkom jego starzenia się, odróżniają się od zakładów pracy, które nie kierują się tym motywem w swoich działaniach prozdrowotnych. Analizowane różnice dotyczą częstości realizacji i ewaluacji wyodrębnionych przedsięwzięć prozdrowotnych, prowadzenia oceny potrzeb i oczekiwań zdrowotnych personelu, zainteresowania menedżerów tematem starzenia się ludności i rozbudowania motywacji do promowania zdrowia. Ponadto analizowano utrudnienia, jakie napotykają pracodawcy przy promocji zdrowia personelu w kontekście problemu starzenia się. W konkluzji wskazano postulowane kierunki wsparcia firm, by poprzez promocję zdrowia ograniczały niekorzystne skutki zmian demograficznych.Materiał i metodyAnaliza ilościowa: wywiady bezpośrednie ze wspomaganiem komputerowym z reprezentantami zarządów (październik–listopad 2017 r.). Próba: 940 przedsiębiorstw realizujących promocję zdrowia (z czego 424 chcące przeciwdziałać skutkom starzenia się załogi), wyłonionych z reprezentatywnej ogólnopolskiej próby 1000 firm zatrudniających ≥50 pracowników. Analiza jakościowa: zogniskowane wywiady grupowe z pracodawcami dotyczące ich stosunku do zarządzania zdrowiem personelu w kontekście starzenia się ludności (marzec 2017 r.). Próba: 64 respondentów w 8 grupach fokusowych.WynikiFirmy promujące zdrowie załogi dla łagodzenia następstw jej starzenia się częściej implementują i ewaluują większość działań prozdrowotnych wdrażanych w przedsiębiorstwach, wymieniają więcej powodów, którymi kierują się, by promować zdrowie. Ponadto ich kadra częściej interesuje się problemem zmian demograficznych oraz rzadziej wskazuje na trudności związane z promocją zdrowia. Główne z nich to: niechęć lub niemożność pracodawców do asygnowania pieniędzy na przedsięwzięcia prozdrowotne, niska świadomość/know-how menedżerów w temacie promocji zdrowia, niewystarczające zasoby kadrowe lub infrastrukturalne, niesprzyjające postawy pracowników, niekorzystne rozwiązania prawno-fiskalne.WnioskiDeklarowana przez firmy chęć przeciwdziałania negatywnym skutkom starzenia się personelu sprzyja ich zaangażowaniu w promocję zdrowia. Aby upowszechniać/intensyfikować działania prozdrowotne w firmach, a dzięki temu ograniczać skutki zmian demograficznych, należy rozwijać wśród pracodawców zainteresowanie tematem starzenia się ludności, popularyzować wśród nich promocję zdrowia jako narzędzie radzenia sobie z problemem, ułatwić reprezentantom firm zdobywanie wiedzy dotyczącej zarządzania promocją zdrowia w organizacjach, ograniczać przeszkody oraz wdrażać stymulacje prawno-fiskalne służące implementacji przedsięwzięć prozdrowotnych w firmach.

BackgroundThe aim of the article is to address the question of whether companies implementing personnel’s health promotion to counteract the consequences of workforce ageing differ in their health-related activities from enterprises not having such a motivation. The analyzed differences concern the frequency of implementing and evaluating selected health promotion interventions, assessing employees’ health needs and expectations, managers’ interest in population ageing, and other motives of health promotion implementation. Moreover, obstacles to health promotion in the context of ageing are analyzed. Directions of supporting enterprises in diminishing the consequences of this demographic process via health promotion are recommended.Material and MethodsQuantitative analysis: standardized computer-assisted personal interviews with representatives of management boards (October– November 2017). Sample: 940 companies from Poland implementing health promotion activities (including 424 organizations willing przedsięwzięto counteract the consequences of workforce ageing), selected from a representative sample of 1000 enterprises employing ≥50 people. Qualitative analysis: focus groups interviews (FGIs) with employers concerning their attitudes to managing personnel’s health in the context of population ageing (March 2017). Sample: 64 respondents in 8 FGIs.ResultsCompanies promoting employees’ health to diminish the consequences of workforce ageing more often implement and evaluate most workplace health-related activities, and provide more reasons for promoting personnel’s health. Their managers are more often interested in the issue of demographic changes, and they less frequently complain about the obstacles of health promotion implementation. Major obstacles are employers’ reluctance or impossibility to pay for health promotion, low managers’ awareness/know-how concerning health promotion, insufficient human and infrastructure resources, unfavorable employees’ attitudes, and disadvantageous legal/fiscal issues.ConclusionsCompanies’ willingness to counteract implications of personnel’s ageing is conducive to their engagement in health promotion. The dissemination/intensification of workplace health-oriented activities, which fosters minimizing the consequences of demographic changes, requires increasing employers’ interest in the issue of population ageing and health promotion as a tool of coping with this problem, facilitating gaining the knowledge of workplace health promotion management by companies’ representatives, and diminishing legislative/fiscal barriers to the implementation of workplace health-related activities.