Implementation of the idea of lifelong learning in NGOs on the Polish-Czech-German borderland

The article addresses the issue of lifelong learning implemented by associations and foundations working in the spheres of education and culture on the Polish-Czech-German borderland and involving representatives of at least two of these neighbouring nations. The analysis involved eight such organizations. The authors indicated various theoretical conceptualizations of the idea of lifelong learning. The presented conceptualizations range from those linked to the performed profession, or the profession to which one should switch, to the latest conceptualizations, i.e., those in which lifelong learning encompasses various forms of education implemented throughout the individual’s life, from childhood to the retirement. The analysis of the gathered materials concentrated on pointing to those activity forms that comply with the definition criteria of lifelong learning and provide the unofficial civic education that shapes civic attitudes related to the idea of unified Europe and the specificity of NGOs on the borderland. The latter consists in building better relations between neighbours, formulating and proliferating the ’put straight’ version of history, particularly after WWII.

W artykule podjęta została problematyka całożyciowego uczenia się (Lifelong learning), realizowana w stowarzyszeniach i fundacjach działających na pograniczu polsko-czesko-niemieckim, działających w obszarze edukacji i kultury, angażujących przedstawicieli przynajmniej dwóch sąsiadujących z sobą narodów. Do analizy zakwalifikowano osiem organizacji. Autorki wskazały na różne teoretyczne ujęcia idei LLL, od takich które powiązane były z wykonywanym zawodem lub takim, na który dotychczasowy należało zmienić, do ujęć najnowszych, w których LLL obejmuje różnorodne for-my edukacji, realizowane przez całe życie jednostki, od dzieciństwa po czas emerytury. Analiza zebranego materiału koncentrowała się na wskazaniu form działalności, spełniających definicyjne kryteria LLL, realizacji nieoficjalnej edukacji obywatelskiej, polegającej głównie na kształtowaniu postaw obywatelskich powiązanych z ideą zjednoczonej Europy oraz specyfiki organizacji pozarządowych na pograniczu. Ta ostatnia polega na budowaniu lepszych relacji między sąsiadami, formułowaniu i upowszechnianiu „odkłamanej” wersji historii (zwłaszcza od okresu II wojny światowej).