The origins and development of the old settlement of Konradsgrün (now Jáchymov) were linked to the discovery and exploitation
of silver ore in nests and veins. As a result of the dynamic growth of this new centre which was of an urban nature, in 1520 the Czech
King Ludwik Jagiello granted it the city rights and the status of a free mining town. In the following years, the centre was granted the
Mining Act (Bergordnung) from the noble Šlik family, modelled on the Annaberg Act. It defined the rights of miners and regulated the
technical and organizational exploitation of silver. The richness of the land allowed for a dynamic expansion of the mining centre and
the establishment of a mint by the Šliks. The rapid growth of the mines was due to the high content of silver in the exploited veins,
as well as their ready availability.
Affluent immigrant families, which originated from other parts of the Kingdom of Bohemia and from Germany, began to build
substantial houses in the new town. These people, often coming from various regions of Germany, continued to maintain close contacts
with their families, friends and business partners from outside the Kingdom of Bohemia. Many arrived from the lands of Saxony, where
at that time Martin Luther’s Reformation enjoyed considerable popularity. Both the mayors of Jáchymov and the German-speaking
gentry/nobility who settled in the Kingdom of Bohemia supported these reforms, with the Šlik, Salhausen, and the von Bünau families
at the forefront. These families settled in the north-western part of Bohemia, where as a result the Reformation became widespread,
primarily led by Luther’s supporters. This fact is evident in the numerous epitaphs, altarpieces and chapels found in the area (in Loket,
Jáchymov, Krupka, Benešov and Ploučnica).
In the first half of the 16th century, the churches of St. Jáchym and All Saints Church in Jáchymov saw the creation of such
artworks as the painted epitaph of Ruprecht Pullacher, the St. Mary’s altarpiece of Heinrich Könneritz’s and his wife Barbara nee
Breitenbach’s foundation, and the (now fragmented) altarpiece showing St. Christopher. Most paintings in the St. Jáchym Church, such
as Ruprecht Pullacher’s epitaph, burnt down in the city fire in 1873, are only known from descriptions. The surviving works testify to
the great religious freedom enjoyed during the first years of the town’s life. It was only around the middle of the 16th century, that
Johannes Mathesius created the ethos of Jáchymov as a Lutheran town right from the beginning. The political situation in the Kingdom
of Bohemia in the second half of the century was favourable to the coexistence of the two religions, Catholic and Lutheran, reflected
in the religious art of the period.
However, on the basis of the preserved epitaphs it is not possible to establish if strictly Catholic works were created in Jáchymov.
The discussed epitaphs of Georg Pullacher and the Uthmann-Lerchenfelder family executed in the 1590s reflect Protestant ideas. The
image of Christ’s resurrection was both the expression of hope for future resurrection and eternal life, as well as a public confession
of faith on the part of the members of the Lerchenfelder and Uthmann families. A profound faith in the resurrection was also echoed
in Christ’s deposition featuring on Georg Pullacher’s epitaph. The work referred to the Holy Scriptures and quoted individual passages
from the Bible. Inscriptions present on the painted epitaphs provided a synthesis of the main theological principles. They were a public
confession of faith of the deceased to their relatives and descendants, as is illustrated by Ruprecht Pullacher’s (Georg’s father) family
portrait. Other aspects strictly related to the re-catholicization are revealed by the transformation of St. Mary’s altarpiece into an epitaph
altarpiece in the 17th century.
Powstanie i rozwój Konradsgrün (obecnie Jáchymov) w Królestwie Czech wiązał się z odkryciem i eksploatacją złóż rud srebra na
tym terenie. Dynamiczny rozwój tej osady, mającej cechy zabudowy miejskiej, spowodował nadanie jej przez króla czeskiego Ludwika
Jagiełłę w 1520 r. praw miejskich oraz statusu wolnego miasta górniczego. Wprowadzona przez ród Šlików paragrafowa ustawa górni-
cza (Bergordnung), wzorowana na ustawie z Annabergu, określała prawa górników oraz regulowała techniczne i organizacyjne warunki
eksploatacji. Bogactwo tej ziemi (wysoka zawartość srebra w eksploatowanych żyłach i ich łatwa dostępność) pozwoliło na dynamiczny
rozwój nowego ośrodka górniczego oraz zbudowanie przez Šlików mennicy.
Majętni przedstawiciele napływowej ludności, przybyłej zarówno z innych regionów Królestwa Czech, jak i z terenów Niemiec,
wznosili w nowo powstałym mieście okazałe domy. Wielu mieszkańców utrzymywało kontakty z rodzinami, znajomymi i partnerami
handlowymi spoza granic królestwa. Spora część z nich pochodziła z terenów Saksonii, w której popierano reformy Marcina Lutra. Ich
zwolennikami byli nie tylko kolejni burmistrzowie Jáchymova, lecz także osiadła w Królestwie Czech niemieckojęzyczna szlachta, na
czele z rodami Šlików, Salhausenów oraz von Bünau. Działania tych rodów, zamieszkujących północno-zachodnie Czechy, przyczyniły się do upowszechnienia na tych terenach ruchu reformacyjnego. Szczególnie aktywni byli zwolennicy Lutra. Świadczą o tym liczne
epitafia, ołtarze i kaplice zachowane na przykład w Loket, Jáchymovie, Krupce, Benešovie nad Ploučnicą.
W 1. połowie XVI w. powstały dzieła zdobiące kościoły św. Jáchyma i Wszystkich Świętych w Jáchymovie: epitafium Ruprechta
Pullachera, ołtarz mariacki fundacji Heinricha Könneritza i jego żony Barbary z domu Breitenbach oraz fragment ołtarza z przedsta-
wieniem figury św. Krzysztofa. Większość obrazów znajdujących się w kościele św. Jáchyma, w tym epitafium obrazowe Ruprechta
Pullachera, spłonęła w pożarze miasta w 1873 r. i jest znana tylko z opisów. Zachowane obrazy świadczą o dużej swobodzie religijnej
panującej w pierwszych latach istnienia miasta. Dopiero około połowy XVI w. Johannes Mathesius stworzył etos Jáchymova jako mia-
sta od samego swego powstania luterańskiego. Sytuacja polityczna w Królestwie Czech w 2. połowie XVI w. sprawiła, że wyznania
katolickie i luterańskie były równorzędne, co znalazło wyraz w sztuce religijnej tego okresu. Na podstawie zachowanych epitafiów nie
można jednak stwierdzić, czy w Jáchymovie powstawały dzieła o ikonografii ściśle katolickiej.
Omawiane w artykule epitafia Georga Pullachera i rodziny Uthmann-Lerchenfelder, powstałe w latach 90. XVI w., są dziełami
o wymowie luterańskiej. Przedstawienie zmartwychwstania Chrystusa było zarówno wyrazem nadziei na przyszłe zmartwychwstanie
i żywot wieczny, jak i publicznym wyznaniem wiary członków rodzin Lerchenfelderów i Uthmannów. Głęboką wiarę w przyszłe
zmartwychwstanie oznacza także przedstawienie złożenia Chrystusa do grobu na epitafium Georga Pullachera, w którym poprzez cytaty
odwołano się do Pisma Świętego. Obecność ustępów z Biblii na epitafiach pozwala poznać w sposób syntetyczny główne zasady teo-
logiczne. Stanowią one także publiczne wyznanie wiary zmarłego wobec współczesnych i potomnych. Przykładem tego jest także obraz
rodzinny Ruprechta Pullachera, ojca Georga. Inne wątki, związane już ściśle z rekatolicyzacją, oddaje zmienienie w XVII w. ołtarza
mariackiego na ołtarz epitafijny.
