W artykule podkreślono i przeanalizowano rolę przestrzeni życia społecznego dzieci i młodzieży w placówkach edukacji pozaszkolnej w procesach ich socjalizacji. Udowodniono, że nowoczesna instytucja edukacji pozaszkolnej posiada wszystkie niezbędne warunki i techniki socjalizacji dzieci i młodzieży, a zatem ma możliwość wywierania dość znaczącego wpływu nie tylko na pojedyncze dziecko lub zespół dziecięcy, ale także na życie społeczne jako całość. W ramach tych procesów wiodące kierunki socjalizacji są zdefiniowane i scharakteryzowane jako: społeczno-psychologiczne – istotą ich jest nieświadome przyswajanie przez dziecko norm zachowań społecznych, podążanie za jakimkolwiek przykładem, nieświadome identyfikowanie się z jakąkolwiek osobą, i społeczno-pedagogiczne – polegające na procesach asymilacji przez dzieci i młodzież norm i zasad zachowania przyjętych w społeczeństwie, społecznych standardów komunikacji, pewnych stereotypów i poglądów. Została zaktualizowana rola nowoczesnej placówki edukacji pozaszkolnej, która buduje swoją działalność edukacyjną, rozwojową i socjalizacyjną na zasadach demokratycznych i humanistycznych, dlatego też jest uważana za otwarty system edukacyjny, który aktywnie współdziała w procesach socjalizacji dzieci i młodzieży ze środowiskiem. Zauważono potrzebę rozwiązania problemu zjednoczenia wysiłków wszystkich instytucji społecznych edukacji, wychowania, rozwoju i socjalizacji młodych ludzi, która jest wiodąca w kształtowaniu obywatela XXI wieku i powinna być rozpatrywana na płaszczyźnie, na której rozwój dzieci i młodzieży odbywa się nie tyle w czysto intelektualnie znanym kontekście, chociaż jest to z pewnością ważne, ale bardziej w psychologiczno- pedagogicznym i społeczno-pedagogicznym, w oparciu o uwzględnienie współczesnych celów nowej ukraińskiej edukacji, ukierunkowanych na kształtowanie kompetencji życiowych rozwijającej się jednostki. Udowodniono, że współczesna edukacja pozaszkolna powinna być traktowana jako taka, która ujawnia najbliższe perspektywy rozwoju rozwijającej się jednostki właśnie w przestrzeni jej życia społecznego w placówkach edukacji pozaszkolnej. Oznacza to, że te instytucje edukacyjne powinny stać się ośrodkami motywacyjnego rozwoju dzieci i młodzieży, samorealizacji ich wyobrażeń o sobie jako – „ja przyszłości”, a tym samym przyczynić się ostatecznie do samostanowienia zawodowego. Następną wiodącą cechą przestrzeni społecznej życia dzieci i młodzieży w placówce edukacji pozaszkolnej, która zapewnia skuteczność ich socjalizacji, jest jej wolna od nacisków, ciągłych instrukcji i ścisłych regulacji aktywność każdej z młodych osób, pomoc w zaspokajaniu potrzeb edukacyjnych, motywów i pragnień, tworzenie skutecznej komunikacji i współpracy.
The article highlights and analyzes the role of the space of social life of children
and youth in out-of-school educational institutions in the processes of their socialization.
It was proved that a modern out-of-school educational institution has all the necessary
conditions and technologies for socialization of children and youth, and therefore
has the opportunity to have a significant impact not only on individual children
or children, but also on public life as a whole. Within these processes, the leading
areas of socialization are defined and characterized: socio-psychological, the essence
of which is the child’s unconscious assimilation of social behavior, following an example,
unconscious identification with a person and socio-pedagogical, which consists
in the processes of assimilation children and young people accepted in society norms
and rules of conduct, social standards of communication, certain stereotypes and views.
The role of a modern out-of-school educational institution, which builds its educational,
upbringing, developmental and socializing activities on democratic and humanistic
principles, and therefore considered an open educational system that actively interacts
in the socialization of children and youth with the environment.
Emphasis is placed on the need to solve the problem of uniting the efforts of all
social institutions of education, upbringing, development and socialization of the growing
individual, which is leading in the formation of the citizen of the XXI century
and should be considered in the plane although this is undoubtedly important, but more
so in psychological and pedagogical and socio-pedagogical, based on the current goals
of the New Ukrainian education, aimed at forming vital competencies of the growing
individual.
It was proved that modern out-of-school education should be considered as one
that reveals the nearest prospects for the development of a growing personality
in the space of his social life in out-of-school educational institutions. Consequently,
these educational institutions should become centers of motivational development
of children and youth, self-realization of their ideas about themselves as "I of the future",
and thus promote professional self-determination in the end. Then the leading
characteristic of the space of social life of children and youth in out-of-school education, which ensures the effectiveness of their socialization, is its free from harassment,
constant guidelines and strict regulation of life of each individual, assistance in meeting
educational needs, motives and desires, creating comfortable personal communication
and cooperation.
