Osuwiska jako przyczyna błędnych interpretacji budowy geologicznej – przykłady z Sudetów

W ciągu ostatnich kilkunastu lat z obszaru Sudetów zinwentaryzowano i opisano dużą liczbę form osuwiskowych. W większości opracowań główny nacisk skierowano jednak na geomorfologiczną charakterystykę tych form. W artykule przedstawiono zależności rozwoju wybranych sudeckich osuwisk od budowy geologicznej, a także ocenę stopnia transformacji poszczególnych elementów struktury podłoża przez ruchy masowe. Jak wynika z prac kartograficznych i analiz geomorfometrycznych opartych na numerycznych modelach terenu LiDAR (ang. Light Detection and Ranging), wygenerowanych na podstawie danych pochodzących z lotniczego skaningu laserowego, brak rozpoznania pojedynczych, aczkolwiek rozległych jak na warunki sudeckie form osuwiskowych, a w konsekwencji prowadzone w obrębie nierozpoznanych osuwisk pomiary powierzchni uławicenia, spękań ciosowych i uskoków, były przyczyną błędów w rozpoznaniu budowy geologicznej w przeszłości. W pracy przedstawiono przykłady czterech form osuwiskowych znajdujących się na terenie trzech jednostek geologicznych – rowu Wlenia (synklinorium północnosudeckie), elewacji Łącznej (synklinorium śródsudeckie) i rowu Glinna (blok sowiogórski).

Despite the relatively large number of individual landslides recognized and described over the last several years from the Sudety (Sudetes) Mountains (Lower Silesia, SW Poland), most of the papers focused on the geomorphological characterisation of these forms. This paper presents the results of geological and geomorphological mapping of individual landslides, recognized within three geological units: the Wleń Graben (Northsudetic Synclinorium), the Łączna Elevation (Intrasudetic Synclinorium) and the Glinno Graben (Sowie Mountains Block). Particular attention has been paid to the role of the geological structure in the initiation and development of mass movements as well as the degree of transformation of the planar, structural elements (bedding planes, joints, faults) of the landslide bedrock. The results of geological mapping and geomorphometric analysis with a basis in Light Detection and Ranging (LiDAR) show that the structural measurements carried out in the past within previously unrecognized landslides were probably the main reason for incorrect interpretations of the geology of the areas investigated.