Postrzeganie przyrody rodzimej i obcej w dziennikach podróży Stanisława Staszica (1789-1795)

Stanisław Staszic (1755-1826) był wybitnym myślicielem oświeceniowym, zwolennikiem reform społecznych i ojcem polskiej geologii. W swoim dzienniku podróży opisał m.in. jego trzy podróże odbyte w latach 1789-1795. Znajdują się tam opisy wyprawy krajoznawczej w okolice Krakowa oraz podróży zagranicznych do Austrii i Włoch. W trakcie tych podróży Staszic poświęcał wiele czasu i energii na prowadzenie w terenie obserwacji przyrody. Spostrzeżenia i przemyślenia zapisywał w swoim dzienniku podróży. Staszic był w tych latach guwernerem młodych magnatów z rodziny Zamoyskich. Jednak jego uwagę zaprzątały głównie kwestie geologiczne, ekonomiczne, przyrodnicze i społeczne, a nie edukacyjne. Spostrzeżenia poczynione i spisane w czasie tych wojaży wykorzystał później w swojej pracy naukowej i zawodowej.

Stanisław Staszic (1755-1826) was an eminent enlightenment thinker, adherent of social reforms and the father of Polish geology. In his travel journal, he described, among other things, three journeys he made in the years 1789-1795. There are descriptions of a sightseeing trip to the vicinity of Krakow and foreign trips to Austria and Italy. During these trips, Staszic devoted a lot of time and energy to conducting nature observations in the field. He wrote down his observations and thoughts in his travel journal. In those years, Staszic was a tutor of young magnates from the Zamoyski family. However, his attention was mainly focused on geological, economic, natural and social issues, but not on educational problems. He used later observations made and written down during these journeys in his scientific and professional work