Robotnicy, duchowni i aparat administracyjno-partyjny. Strajki w Hucie Stalowa Wola w 1988 roku

Artykuł dotyczy trzech strajków robotniczych zorganizowanych w Hucie Stalowa Wola wStalowej Woli w dniach 29-30 kwietnia, 13 lipca i 22 sierpnia – 1 września 1988 r. Powodem protestów była pogarszająca się sytuacja ekonomiczna w kraju, lekceważenie postulatów pracowniczych przez komunistyczne władze oraz brak niezależnej, legalnej reprezentacji związkowej robotników. Opisywane wydarzenia wpisywały się w ogólnopolskie nastroje społeczne i działania opozycyjnej „Solidarności”. Sukces letniej fali strajków w 1988 r. w kraju, do którego wyraźnie przyczynili się strajkujący pracownicy huty, spowodował, że władze partyjno-rządowe musiały iść na ustępstwa wobec opozycji i podjąć oficjalne rozmowy z jej przedstawicielami, na czele z Lechem Wałęsą. W oparciu o przeanalizowany materiał źródłowy – archiwalia wytworzone przez Polską Zjednoczoną Partię Robotniczą, dokumenty Służby Bezpieczeństwa, akta sądowe i prokuratorskie oraz prasę, stwierdzić można, że członkowie opozycyjnego i nielegalnego NSZZ „Solidarność” ze Stalowej Woli mogli liczyć na wyjątkowe wsparcie miejscowych księży rzymskokatolickich, szczególnie proboszcza parafii Matki Bożej Królowej Polski w Stalowej Woli ks. Edwarda Frankowskiego. Tylko dzięki współpracy robotników z miejscowymi duchownymi, strajk z sierpnia 1988 r. mógł przybrać takie rozmiary. Po jego zakończeniu, biorący w nim udział pracownicy i wspierający ich duchowni byli represjonowani i prześladowani przez władze komunistyczne.

This article applies the three workers' strikes in Huta Stalowa Wola in Stalowa Wola in 1988. Their description was made on the background of nationwide protests, which forced the communist government to discussions with representatives of the opposition. The text based on the rich source material − archives of the Polish United Workers' Party, the documents of the Security Service (special service in PRL), records of judicial process and the press. The article shows that the members of the illegal Independent Self-Governing Trade Union “Solidarity” from Stalowa Wola could count on the support of the local Roman Catholic priests. Only in this way, it was possible the success of the strike (22 August - 1 September 1988.), whose aim was to re-register the “Solidarity”. Protesting workers and supporting their priests (especially Edward Frankowski) were victimized and persecuted by the communist authorities.