Od Listów z podróży do Ameryki (1876–1878) do Listów z Afryki (1891–1892), czyli o ewolucji warsztatu pisarskiego Henryka Sienkiewicza

Celem artykułu jest analiza językowo-stylistyczna, zmierzająca do wskazania językowych wykładników wybranych cech stylowych warsztatu pisarskiego Henryka Sienkiewicza oraz wydobycia różnic w sposobie kreślenia przez niego krajobrazów w dwóch utworach reprezentujących ten sam gatunek literacki: Listach z podróży do Ameryki oraz Listach z Afryki. Podstawę materiałową stanowią tożsame pod względem tematycznym wypowiedzi deskryptywne (opisy zachodów słońca). W toku analiz pokazuje się, że w zakresie opisywania zjawisk przyrody zasadnicze cechy warsztatu pisarskiego Henryka Sienkiewicza uformowane zostały już podczas spisywania wrażeń z amerykańskiej podróży, a następnie wykorzystane w późniejszych o kilkanaście lat Listach z Afryki. Ewolucja stylu Henryka Sienkiewicza dotyczy jedynie jakości zastosowanych środków językowych, przede wszystkim epitetów, które w późniejszej, afrykańskiej korespondencji dobierane są w sposób harmonijny i podporządkowany realizmowi opisu. Listy z Afryki wyróżniają się także większą dyscypliną składniową i dbałością o rytmiczną i foniczną stronę wypowiedzi.

The article contains alinguistic and stylistic analysis that identifies linguistic exponents of se-lected stylistic features of Henryk Sienkiewicz’s writing manner and detects the differences in the way he creates landscapes in his two works that represent the same literary genre: “Travel Letters from America” and “Travel Letters from Africa”. The basis for the analysis are descrip-tive statements (descriptions of sunsets), identical from the thematic point of view. Thanks to the analysis it appears that Henryk Sienkiewicz’s manner of describing nature was formed during his American trip, and later it was visible in his older “Travel Letters from Africa”. The evolu-tion of Henryk Sienkiewicz’s style concerns only the quality of linguistic means, first of all epithets, which in his African letters were selected in aharmonious way and they were subor-dinated to the realism of the description. In “Travel Letters from Africa” the author maintains more syntactic discipline and cares more about the rhythmic and phonic aspects.