Energy and food production

The aim of this paper is to show the role of energy in man's life and in food production in particular. The energy use by the food chain is evaluated and the share of agriculture and food processing industry in this consumption is investigated. A new method of ascertanining the energy intensiveness of the food productioo chain is proposed. Measures to lower energy use by the food processing industry based on the proposed method are described in detail.

W pracy omówiono znaczenie energii w życiu człowieka i w produkcji żywności. Porównując aktualne ciągnione zużycie energii w produkcji żywności oraz energetyczne potrzeby człowieka i jego zdolność do wykonywania pracy wykazano, że energia jest niezbędna do utrzymania poziomu życia na względnie dobrym poziomie. Zużycie energii w łańcuchu produkcji żywności jest znaczne i wywiera wpływ na gospodarkę energetyczną każdego kraju. Łańcuch produkcji żywności składa się z wielu ogniw, z tym, że w pracy poruszono tylko zagadnienia związane z rolnictwem i przetwórstwem. Rolnictwo jest producentem energii zawartej w żywności, natomiast przetwórstwo tylko uszlachetnia, konserwuje i rozprowadza produkty rolnicze. Sprawność łańcucha produkcji żywności i poszczególnych ogniw oceniana jest za pomocą stosunku energii zawartej w żywności do wkładu energii pierwotnej na jej wyprodukowanie. Na bazie tego stosunku i jego zmian w procesach technologicznych zaproponowano podział surowców dla przemysłu spożywczego na dwie grupy. Pierwsza grupa zawiera surowce o stosunku energii mniejszym niż 0,5, a druga - o stosunku większym niż 0,5. W celu uzyskania wysokiej sprawności energetycznej łańcucha żywności pierwsza grupa materiałów musi być przetwarzana w warunkach bardzo racjonalnej gospodarki surowcowej. Oszczędna gospodarka energią również odgrywa tu rolę, ale wpływa na sprawność energetyczną łańcucha w małym stopniu. Druga grupa materiałów wymaga oszczędnej gospodarki energią, aby uzyskać odpowiednio wysoką sprawność energetyczną łańcucha produkcji żywności. Gospodarka surowcem wpływa na sprawność w mniejszym stopniu. Kierunki działań zmierzających do poprawienia gospodarki energią w przemyśle spożywczym są również omówione w niniejszej pracy.