Speciation analysis of phosphorus in bottom sediments - comparison of two methods

The purpose of this paper was to compare two methods of fractionation of reactive phosphorus forms (RP) in bottom sediments of polymictic water reservoirs located in rural areas. As a criterion for estimation, quantities RP extracted in analyzed fractions versus the general content of Al, Fe and Ca were used. The sediments were collected in springtime, from rural areas with different land use in the drainage basin (arable fields, uncultivated land, farmyards). The sediments were collected with a KC-Denmark core sampler for bottom sediments, which makes it possible to collect samples leaving the upper structure of 6 cm in thickness intact. After mineralization, each sample was analyzed for the general phosphorus content and a speciation analysis was performed by two methods. With the first method (M1), the RP bonded to Al (Al_RP), Fe (Fe_RP) and Ca (Ca_RP) was determined. The second method (M2) was applied to determine fractions of reactive phosphorus released from the sediments under reduced conditions, mainly from bonds with iron and manganese (BD_RP), adsorbed on aluminium oxides mainly AL2O3 and other surfaces (NaOH_RP) and apatite phosphorus and bonds with carbonates. In almost all the sediments, most RP was determined in the phosphorus fractions with Ca extracted with acid solution. For the fractions obtained via the M1 method, more of the general RP, as well as phosphorus bonded to calcium and iron was found than for fractions obtained with the M2 method, and the differences might be attributed to translocation of phosphorus from organic to inorganic compounds during fractioning. The fraction of reactive phosphorus determined with the M1 method is correlated more strongly with the general content of the metal in the sediments than reactive phosphorus fractions determined with the M2 method. The strong correlation between the content of iron and the fraction of BD_RP in mineral sediments shows that it can be an indicator of the sensitivity of sediment to changes in the redox potential.

Celem pracy było porównanie dwóch metod frakcjonowania reaktywnych form fosforu (RP) w osadach dennych polimiktycznych zbiorników wodnych zlokalizowanych na terenach wiejskich. Jako kryterium oceny przyjęto ilość RP wyekstrahowanego w badanych frakcjach w odniesieniu do zawartości ogólnej Al, Fe i Ca. Osady do badań pobrano w sezonie wiosennym, z sześciu oczek wodnych zlokalizowanych na terenach wiejskich o różnym sposobie zagospodarowania zlewni (pola uprawne, odłóg, gospodarstwa rolne). Osady pobierano próbnikiem rdzeniowym osadu dennego KC-Denmark, który umożliwia pobór prób z nienaruszoną strukturą wierzchnią warstwy osadów o grubości 6 cm. W każdym osadzie oznaczono, po mineralizacji, ogólną zawartość fosforu (TP), Fe, Ca, Al oraz przeprowadzono analizę specjacyjną fosforu dwoma metodami. Metodą 1 (M1) oznaczono reaktywny fosfor (RP) związany z: Al (Al_RP), Fe (Fe_RP) i Ca (Ca_RP). Metodą 2 (M2) oznaczono frakcje reaktywnego fosforu uwalnianego z osadów w warunkach zredukowanych głównie z połączeń z tlenkami żelaza i manganu (BD_RP), zaadsorbowanego na tlenkach metali głównie na A2O3 i innych powierzchniach (NaOH_RP), fosfor apatytowy i związany z węglanami (HCl_RP). Prawie we wszystkich osadach najwięcej RP oznaczono we frakcjach fosforu związanego z Ca ekstrahowanego roztworem kwasu. We frakcjach otrzymanych metodą M1 oznaczono większe ilości ogólnego RP oraz fosforu związanego z wapniem i z żelazem niż w metodzie M2, a powstałe różnice mogą wynikać z przemieszczania się fosforu ze związków organicznych do nieorganicznych w trakcie frakcjonowania. Frakcje fosforu reaktywnego oznaczonego metodą M1 są silniej skorelowane z ogólną zawartością tych metali w osadzie niż frakcje fosforu reaktywnego oznaczonego metodą M2. Silna korelacja między zawartością żelaza i frakcji BD_RP w osadach mineralnych wskazuje, że może ona być wskaźnikiem wrażliwości osadu na zmianę potencjału redoks.