Kara umowna a zastrzeżenie gwarancyjne

Kara umowna, która stanowi jedno z najczęściej stosowanych tzw. dodatkowych zastrzeżeń umownych, pozwala zabezpieczyć interes wierzyciela, niemniej dłużnik ma różne możliwości, aby zwolnić się z obowiązku jej zapłaty albo zapłacić kwotę niższą niż wynikałaby z postanowienia umownego. Przepisy regulujące karę umowną pozwalają jednak na modyfikację instytucji prawa cywilnego w kierunku rozszerzenia okoliczności, w których wierzyciel będzie uprawniony obciążyć dłużnika karą umowną. W wyniku tego może dojść do znacznego odstępstwa od ustawowych zasad związanych ze stosowaniem kar umownych, prowadząc w skrajnym przypadku do rozszerzenia odpowiedzialności dłużnika do granic odpowiedzialności absolutnej. Daje to możliwość wprowadzenia do umowy tzw. zastrzeżenia gwarancyjnego. W artykule została podjęta próba rozróżnienia tych dwóch instytucji prawa cywilnego, wskazania ich cech wspólnych, ale przede wszystkim różnic, jak i zasad wprowadzenia tych postanowień do umowy. Modyfikacja zasad odpowiedzialności dłużnika z tytułu kar umownych nie może bowiem pomijać granic, o których mowa w art. 3531 Kodeksu cywilnego. Zastrzeżenie gwarancyjne, jako bardzo daleko idące odstępstwo od kodeksowej konstrukcji kary umownej, powinno być wprowadzane do umowy z dużą ostrożnością.

Contractual penalty is one of the most commonly used so-called additional contractual clauses, especially in professional trading. Such a provision, properly constructed, in accordance with art. 483-484 of the Civil Code, significantly secures the creditor's interest. The possibility of modifying the extent of the debtor's liability means that liability for contractual penalties may also be based on circumstances other than those provided for in Article 471 of the Civil Code. In extreme cases, this leads to the debtor's liability being extended to the limit of absolute liability. The purpose of this study is to distinguish between two civil law institutions that define the limits of the debtor's liability for non-performance or improper performance of an obligation, especially since the warranty claim was not discussed in the doctrine.