Zasady doboru studentów w opinii członków komisji rekrutacyjnych

Ustawa o szkolnictwie wyższym z września 1990 r. daje uczelniom znaczną autonomię. Autonomia ta dotyczy m.in. liczby studentów przyjmowanych na pierwszy rok studiów oraz zasad i trybu ich dobom. Przez kilkadziesiąt lat decyzje o liczbie studentów były podejmowane centralnie, również przez ministra ustalane były jednolite zasady przyjęć. Od dwóch lat nastąpiła zasadnicza zmiana. Decyzje w tych sprawach są w gestii uczelni. W artykule podjęto próbę pokazania niektórych zmian, jakie nastąpiły w szkolnictwie wyższym w odniesieniu do liczby przyjęć oraz procedur dobom studentów. Omówiono również wyniki badań na temat oceny przez członków komisji rekrutacyjnych stosowanych w uczelniach form kwalifikowania kandydatów na studia. Istotne zmiany, które odnotowano, to: 1) nastąpił znaczny wzrost liczby studentów przyjmowanych na I rok studiów; 2) dynamika tego wzrostu jest zróżnicowana, co sprzyja zasadniczej zmianie stmktury zbiorowości studentów pod względem kiemnku i trybu kształcenia; 3) większość szkół wyższych odeszła od tradycyjnie stosowanego wieloczynnikowego systemu kwalifikowania kandydatów na studia, zmniejszając liczbę tych czynników lub niekiedy przyjmując wszystkich kandydatów z pominięciem kryteriów kwalifikacyjnych. Stosowane procedury dobom zadowalają w pełni niewiele osób zaangażowanych w działalność rekmtacyjną, większość z nich uważa, że należy je zmienić lub uzupełnić. Obecnie mamy do czynienia z dużą różnorodnością i zmiennością fomi dobom, a także - j a k można sądzić - z procesem kształtowania się dwu typów studiów: elitarnych - charakteryzujących się ostrą selekcją wstępną oraz masowych — o złagodzonych kryteriach kwalifikacyjnych.

The law on institutions of higher education of September 1990 provides institutions of higher education with substantial autonomy. It concerns, among others, the number of enrolled students and the criteria and procedures of admission. For many years decisions concerning enrolment volumes were made on the central government level. Also, the Minister stated the unified criteria and procedures for students’ admission. Two years ago the situation was radically changed. The authority concerning enrolment was delegated to institutions of higher education. The paper constitutes an attempt to present some changes that occurred in the institutions of higher education in relation to the volume of enrolment and selection procedures. The results of the research on the evaluation of the enrolment rules by the members of the recruitment committees have also been discussed. The significant changes that have been recorded are: 1. the number of students enrolled for the first year has significantly increased, 2. dynamics of the increase vary, which provides for the basic change of the student community with regard to specialty and methods of training, 3. most of the institutions of higher education have given up the traditional, multifactorial admission system, reduced the number of qualifying factors or sometimes enrolled all candidates putting aside criteria of selection. The applied selection procedures satisfy fully only a modest group of individuals involved into the enrolment activities. Most of them however, is of the opinion, that the enrolment rules demand to be changed or supplemented. Currently, we face great variability and mutability of the forms of enrolment. Also, we face the process of the development of two types of the university training models: selective - characterized by sharp preliminary selection and - mass, indiscriminate, characterized by subdued selection criteria.