Krytyka romansu tradycyjnego w publicystyce oświeceniowej

Zasadniczym tematem artykułu jest stosunek osiemnastowiecznych publicystów do romansu tradycyjnego. W pracy zaprezentowano wybrane sądy na temat tego gatunku literackiego, obecne w tekstach encyklopedycznych i publicystycznych oświecenia. Wskazane zostały podobieństwa w spojrzeniu na romans, a także pewne rozbieżności w rozumieniu tego terminu przez intelektualistów epoki. Przedstawiane przez autorów opinie zazwyczaj mają charakter krytyczny i prześmiewczy, co wynika z faktu, iż romans tradycyjny przez ówczesną elitę literacką postrzegany był jako gatunek anachroniczny i bezideowy, pozbawiony walorów artystycznych i dobrego smaku. Chociaż najważniejsi przedstawiciele oświecenia konsekwentnie krytykowali romanse, to przez cały wiek zachowywały one zadziwiającą popularność. Chętnie były czytane i w związku z tym często wydawane.

The main topic of the article is the attitude of the 18th century publicists to traditional romance. The work points to selected judgments about this literary genre present in the encyclopedic and journalistic texts of the Enlightenment. Some similarities in the perception of the genre, as well as some discrepancies in how the intellectuals of the era comprehended this term were indicated. The reviews presented by the authors are usually of irreverent and critical manner, which results from the fact that the traditional romance was perceived by the literary elite of those times as anachronistic, void of thought or ideology, deprived of artistic values and good taste. Although the leading representatives of the Enlightenment consistently criticized romance, it was remarkably popular throughout the entire century. They were read willingly and therefore often published.