Lithuanian soil quality criteria based on the heavy metal levels, and their application in urban territories with different industrial impact

Zgodnie z litewskimi normami jakości ornej warstwy gleby, oceniono zanieczyszczenie gleb przez Ag, B, Ba, Co, Cr, Cu, Mn, Mo, Ni, Pb, Sn, V oraz Zn na terenie osiedli mieszkaniowych w czterech litewskich miastach, będących pod różnorodnym wpływem przemysłu. Przy ogólnej ocenie jakości warstwy glebowej uwzględniono nie tylko maksimum dozwolonej koncentracji pierwiastków i wartość maksymalnego współczynnika zagrożenia K0, ale także, w celu lepszego określenia miejsc o niekorzystnych właściwościach, indeks całkowitego zanieczyszczenia Zd, który jest związany z wartością tła geochemicznego pierwiastków. Indeks Zd terenów miejskich – osiedli mieszkaniowych – zależy głównie od zawartości Zn, Pb, Ag, Cu i Sn. Geochemiczna jakość warstwy glebowej na tych terenach zależy nie tylko od skupienia źródeł zanieczyszczeń, ale także od długotrwałości urbanizacji i gęstości zaludnienia. Podwyższenie tych wskaźników prowadzi do powstania niekorzystnych warunków. Najmniej korzystne warunki zaobserwowano w centralnych częściach największych miast (Vilnius), następnie w średniej wielkości miastach (Šiauliai), a najlepsze w dwóch najmniejszych miastach (Joniškis, Mažeikiai). W Joniškis górna warstwa glebowa była bardziej wzbogacona w pierwiastki zanieczyszczające, niż w Mažeikiai, co można wytłumaczyć różnicami w historycznym rozwoju tych miast (Joniškis jest starsze od Mažeikiai) oraz zaburzeniem struktury gleb w Mažeikiai podczas prac budowlanych. Potrzebny jest zatem systematyczny monitoring gleb miejskich, zwłaszcza na obszarze starych i gęsto zaludnionych dzielnic.