Architektoniczna transparentność liturgii w gotyckim i współczesnym wnętrzu sakralnym

Artykuł prezentuje obszar syntezy architektury i liturgii, która jest nieodzowna przy projektowaniu świątyni. Według pracy, transparentność mistyki i liturgii w gotyckim średniowieczu buduje dom Boży jako dwa kościoły, z których jeden wewnętrzny zawarty jest w drugim jako strefa chóru dla duchowieństwa zgromadzonego przy ołtarzu i wydzielonego od pozostałej części, przeznaczonej dla laikatu, poprzez lektorium. Od okresu liturgicznego bez lektorium, nawiązującego w XVI wieku do Kontreformacji (Sobór Trydencki), aż do naszych czasów (Drugi Sobór Watykański), czynnik scenograficzny a nie mistyczny - jak to było w gotyku - posiada swoje szczególne miejsce przy kształtowaniu architektury sakralnej. Artykuł uzasadnia możliwość przeniesienia intuicji gotyckiego chóru, gdzie jeden ołtarz istnieje w otoczeniu jednej hierarchii do posoborowej architektury sakralnej, odpowiadajacej całemu wnętrzu kościelnemu, a nie tylko jego wydzielonej wybranej części.

The article presents the sphere of synthesis of architecture and liturgy which is indispensable in the creation of a temple. According to the paper, the transparency of mystical and liturgy in a middle ages of gothic build the house of the Lord as two churches. One of them, the inner one, is incorporated in the other one as an area of the choir for the clergy gathered at the altar and separated by a jube from the other part destined for the lay people. From the period of a liturgi without a jube, referring in 16 th century to counter-Reformation (Council of Trent) till contemporary times (Second Vatican Council) it is the factor connected with the stage design and not the mystical one as it was in case of gothic that is particularly taken into consideration when creating the sacred architecture. The article justifies the possibility of transferring the intuition of the gothic choir, where one altar exists in the surrounding of one hierarchy to the after-council sacral architecture, where one altar exists in the surrounding of one community, belonging to the whole interior of the church and not only to its chosen separated part.