Giacomo Zabarella, the Author of a Dedication to King Stephen Báthory

In 1577, Stefan Báthory King of Poland decided to create a college in Krakow modelled on the royal college in Paris. To this end, he invited eminent foreign scholars to lecture there. One of them was Paduan philosopher and logician Giacomo Zabarella (1533−1589). He rejected the king’s generous offer, but dedicated to him his own work Opera logica (1578). This fact has been variously described in European historiography due to an erroneous indication given by one biographer. the present article is an introduction to the edition of the dedication and presents its historical and historiographical context. It opens with a presentation of Giacomo Zabarella’s life and work and his exceptional position in the academic world of the era. Next, the historical context of Báthory’s invitation and its historiography are discussed. the third section contains socio-economic aspects of the invitation and Zabarella’s refusal as well as a cultural and literary context of his dedication. A comparison with similar literary works of the epoch allows to understand its panegyrical character and is supplemented with a presentation of Zabarella’s Italian epigram in praise of King Stephen along with its English translation.

W 1577 roku król Polski Stefan Batory postanowił założyć w Krakowie kolegium na wzór kolegium królewskiego w Paryżu. W tym celu zaprosił z wykładami        najwybitniejszych zagranicznych uczonych. Wśród nich był padewski filozof i logik Jakub Zabarella (1533−1589). Odmawiając hojnej propozycji króla, zadedykował mu swe Opera logica (1578). W historiografii europejskiej Obecny artykuł jest wprowadzeniem do wydania tej dedykacji, ukazującym jej historyczny oraz historiograficzny kontekst. Tekst rozpoczyna się od przedstawienia sylwetki Jakuba Zabarelli oraz jego wyjątkowej pozycji w świecie ówczesnej nauki. Następnie omawiany jest historyczny kontekst zaproszenia przez króla Batorego oraz historiografia tego faktu. Część trzecia prezentuje kontekst społeczno-ekonomiczny zaproszenia i odmowy Zabarelli oraz kontekst kulturowo-literacki dedykacji. Porównanie z analogiczną literaturą epoki pozwala zrozumieć jej panegiryczny charakter, a porównania tego dopełnia prezentacja włoskiego epigramatu Zabarelli ku czci króla Stefana i jej angielski przekład.