Jak zbudować nielegalny wał przeciwpowodziowy? Kilka refleksji na temat samoorganizacji i oddolnych inicjatyw w lokalnych społecznościach

Artykuł ten poświęcony jest rozważaniom na temat samoorganizacji i oddolnych inicjatyw w społecznościach lokalnych. W oparciu o wyniki długotrwałych badań etnograficznych w jednej z wypoczynkowych miejscowości na Mazowszu prowadzona jest w nim analiza procesu budowy nielegalnych wałów przeciwpowodziowych przez lokalną społeczność. Autorka ukazuje kontekst społeczny i kulturowy opisywanego zjawiska, odwołując się m.in. do chłopskiej tradycji współpracy i wzajemnej pomocy, do kategorii „znajomości” czy jednoczenia się w oporze przeciw władzy. Poprzez skierowanie uwagi na lokalny charakter zarówno inicjatywy, jak i jej wykonania, autorka pokazuje odmienność funkcjonowania społeczności wiejskich i wielkomiejskich i inny charakter podejmowanych przez nie oddolnych inicjatyw.

This article is devoted to reflections on self-organization and grassroots initiatives undertaken in local communities. Based on the results of long-term ethnographic research conducted at a holiday resort in Mazovia, it analyses the process through which the local community constructed illegal floodbanks. The author shows the social and cultural context of the described phenomenon, referring, for example, to the peasant tradition of cooperation and mutual aid, to the category of ‘acquaintance’, and the practice of uniting in resistance against the authorities. By focusing attention on the local character of both the initiative and its execution, the author highlights the different functioning of rural and metropolitan communities, and the different nature of their grass-roots initiatives.