Próba wykorzystania tunelu aerodynamicznego w szkoleniu i analizie bezpieczeństwa w żeglarstwie

Jednym z zadań inżynierii bezpieczeństwa jest szkolenie obejmujące specyfikę stanowiska pracy. Często, ze względów bezpieczeństwa, wysokich kosztów, konieczności współdziałania wielu osób na różnych stanowiskach, stosuje się w tym celu modele, symulatory lub trenażery. Żeglarstwo jest taką formą działalności, która wiąże się z ryzykiem, niebezpieczeństwem, wymaga umiejętności podejmowania decyzji, wyćwiczenia przez załogę procedur opartych na poleceniach, meldunkach, komendach oraz współdziałania członków załogi. Tunel aerodynamiczny jest wykorzystywany w żeglarstwie w projektowaniu kadłubów jachtów i trymowaniu ożaglowania. Nie ma natomiast doniesień literaturowych o stosowaniu tunelu aerodynamicznego do interakcyjnego, dynamicznego uczenia manewrowania jachtem, które jest realizowane za pomocą realnego modelu jachtu. W pracy przyjęto tezę, iż można wykorzystać tunel aerodynamiczny do nauczania żeglarstwa oraz analizy bezpieczeństwa w zakresie teorii i praktyki manewrowania jachtem. Przedstawiono propozycję wykorzystania tunelu aerodynamicznego do poglądowego przedstawienia zagadnień stateczności, nawietrzności i zawietrzności jachtu, sił działających na jacht w czasie ruchu, podstawowych zasad aerodynamiki ożaglowania i jego sprawności aerodynamicznej przy różnych kursach względem wiatru. Zaletą jest możliwość wizualizacji linii przepływu powietrza wokół żagli. Przygotowano procedury szkoleniowe opisujące wykorzystanie symulatora oraz przedstawiono koncepcję programową i metodyczną dla kierunku turystyka z nautyki, dziedziny, która jest sumą wiedzy, umiejętności i doświadczeń przyrodniczych związanych z żeglugą w dorobku naszej cywilizacji.

One of the tasks of safety engineering is job-specific training. Models, simulators or training devices are of ten used for safety reasons, due to high costs and the need of cooperation of many people in various positions. Sailing is an activity which is connected with risk and danger, which requires decision making skills, crew practice of procedures based on orders, dispatches, commands and cooperation of crew members. The aerodynamic tunnel is used in sailing for designing yacht hulls and sail trimming. However, there is no literature concerning any application of the aerodynamic tunnel for interactive dynamic training in yacht maneuvering, which is carried out by means of an ideal yacht model. In the paper a thesis has been adopted that the aerodynamic tunnel can be used for yacht training and safety analysis within the scope of theory and practice of yacht maneuvering. The paper describes a proposal of application of the aerodynamic tunnel for visual presentation of the issues of the yacht stability, windward and leeward directions, forces affecting the yacht during its movement, Basic principles of rigging aerodynamics and its aerodynamic efficiency on different courses in relation to wind. An advantage of the aerodynamic tunnel is the possibility of visualisation of the lines of air stream flows around the sails. Training procedures have been prepared describing the application of a simulator and a proposal of a syllabus and teaching methodology has been presented for a course of Nautics, a branch of science which is the sum of knowledge, skills and experience connected with navigation in the history of our civilization, within the degree programme in Tourism.