Błędne zeznania świadków naocznych i nausznych jako efekt działania standardowych mechanizmów poznawczych.

Praktyka sądowa pokazuje, że działający w najlepszej wierze i przekonani o prawdziwości swoich zeznań świadkowie popełniają rażące błędy, wskazując jako sprawców przestępstw osoby niewinne. Niniejszy artykuł omawia źródła tego rodzaju błędów. Argumentuje się, że fałszywe zeznania nie są spowodowane przez wyjątkowe okoliczności, w jakich znalazła się osoba będąca świadkiem przestępstwa lecz, że są one efektem standardowych procesów poznawczych. W artykule dokonano przeglądu najważniejszych mechanizmów poznawczych odpowiedzialnych za pojawienie się błędów zarówno w trakcie percepcyjnego rejestrowania popełnianego przestępstwa jak i w procesie jego pamięciowej rekonstrukcji. Zdecydowana większość prac poświęconych wiarygodności świadka dotyczy przypadków, w których uczestniczyli świadkowie naoczni. Niniejsze opracowanie podejmuje także kwestię wiarygodności świadka nausznego

Knowledge based on juidicial practice shows that witnesses who are fully convinced about truthfulness of their testimonies make dramatic mistakes and identify innocent persons as responsible for grave crimes. The present paper searches for sources of these mistakes. It is argued that false testimonies are not caused by conditions which are unusual for ordinary person who observes crime. Actually, they are an outcome of standard cognitive processes. The paper presents and analyses main cognitive mechani- sms which are responsible for false perception or false retrieval of witnessed crime. The majority of research focuses on credibility of an eyewitness. The present study extends the question of witness credibility to earwitnesses.