[- - - -] : o cenzurze w dziejach

W artykule omówiono problem wolności słowa i cenzury stosowanej przez władze komunistyczne w okresie PRL. Wypracowano dwa podstawowe systemy cenzury: represyjną, uniemożliwiającą rozpowszechnianie tekstu i prewencyjną, niedopuszczającą do jego opublikowania lub powstania. Przedstawiono historię cenzury od starożytnego Rzymu do XIX wieku. W II Rzeczpospolitej cenzurą represyjną zajmował się Departament Społeczno-Polityczny MSW, zaostrzono ją po zamachu majowym i po roku 1938. W okresie PRL funkcja cenzorów była bardzo rozbudowana, pilnowano, żeby tekst nie uderzał w ustrój. Przemilczano wiele faktów historycznych, część przeinaczano. Funkcjonowała ściśle tajna „Książka zapisów i zaleceń” Głównego Urzędu Kontroli Prasy, Publikacji i Widowisk. W 1977 roku Tomasz Strzyżewski, pracownik Urzędu w Krakowie, wywiózł przepisaną księgę do Szwecji. Jeszcze w tym samym roku londyńskie wydawnictwo „Aneks” wydało ją.